Malinda Words

Udena Wickramasooriya showed me a few lines he wrote. He had something to say about Clarence Wijewardena, whose twenty first death anniversary fell on Wednesday the 13th of December.

In the silence since you left

I saw you at your best,

This peace I leave undisturbed,

To enjoy your song as you rest.

As the sun sets

On another year

Of you going away,

It’s your own song

That I sing to you

This he posted on Facebook, adding some lines from one of Clarence’s popular songs, ‘සඳ ගිලුනත් හිරු ගිලුනත් මට කමක් නෑ (It matters not if the sun and moon go out),’ the key line being the last, ‘ඔබ මා ළඟ සිටිනවානම් කමක් නෑ කමක් නෑ කමක් නෑ (if you are with me, it’s alright, it’s alright, it’s alright).

Few spoke of Clarence while he was a alive and one feels he is still quite under-appreciated. But, as Udena says, it’s alright. Those who were and are touched by what he did, know and appreciate, and that’s all that really matters.

When Udena came to me with this pithy and apt note, I was reminded of a song where Clarence pays tribute to Mahagama Sekera. It is one of his lesser known songs but is probably the only song about the amazing literary personality. It was Harith Gunawardena who told me about it. When he sent me the YouTube link, Harith said that few talk of Clarence in iconic terms and few talk of Sekera. Clarence did, and that’s something special.

The lines were penned Chitranganie Rajapaksha, according to K.G. Jinasena, a meticulous collector of things written about Sekera. A response-song to the popular ‘

මා මළ පසු සොහොන් කොතේ’ written by Sekera for Amaradeva, Chitranganie states that she has indeed done as suggested. She believes that the soft winds will sing the song and that Sekera will hear the words and the music:

දුක් ගීයක් ලීවෙමි මම සැලෙන ඇඟිලි තුඩු අතරින්

පලන්ගටි ගී තනුව අනුව සිහිල් පවන එය ගයාවි

එතකොට ඒ ගී රාවය පාවී ඔබ හට ඇසේවි

Translatable as

Thus did I write with trembling fingers a song

The cool winds will sing the grasshopper composition

And then will it soar for you to hear.

It’s a wish. it is also a tribute. It is an expression of grief.

And on this same day of the year, the 13th day of December, twenty five years later, another poet bid goodbye. Indika Gunawardena spoke often of death in his poetry, indeed as something celebratory. He laughed off all warnings from well-meaning friends who were concerned about the kind of lifestyle he had adopted or had been forced on him by circumstances. When Pasan Kodikara, another less-sung literary figure passed away a couple of years ago, Ravisha Thilakawardana, had told Indika that if he doesn’t change his ways he (Indika) would suffer the same fate. Indika had laughed and said ‘so…that’s good, isn’t it?’

He wrote once: ‘ඉතින් රිසි නම් ඔබට, මතකයේ තබාගන්න මම, ඇවැසිනම්, අමතක කරන්න (So, if it pleases you, remember; or forget if that’s your preference).

A death-wish, then. Expressed in many ways. It was coming, people say now. ‘People’ includes myself. Not wished for, and not expected.

Indika was no Sekera, but there’s something so great about him that has forced the Sinhala poetic community to suddenly confront an immense emptiness and silence. It is hard to figure out why. But here’s a possible answer.

Thanks to the internet there are dozens of ‘poetry groups’ on facebook. Many blogs devoted to poetry. And thousands of ‘poets’. And yet, we have but a handful of exceptional poets. Indika was one of them. A simple, unassuming and soft human being. Humble to the core. He made everyone laugh. He was not afraid to cry.

A few months ago, he visited me. We spoke of all kinds of things. As he was leaving he spotted a Grade 11 text book. He smiled and said ‘I drew that cover’. There’s so much about him that I never knew and probably never will either. What’s known is enough. Actually it’s too much.

He is gone now. He’s taken all his poetry and scattered words and lines to the winds. We cannot ever collect them all. We cannot put them all together in ways he would have, even if we did. What can be gathered will not be arranged as poem. It will not be him. We cannot piece him together. So, in this month where several deaths have converged, even as we remember Clarence and pay homage to Mahagama Sekera, it would not be wrong to let Indika Gunawardena get the last word in.

‘ඔබට හැකි නම් එන්න

මගේ ආදාහනය දා හවසට

දැවී අළුවෙන සිරුරෙහි

කිසිවක් ම ඉතිරි වී නැතිවට

දකියි ඔබ ඉතිරි වූ ප්රේමය

දුම් බටය දිගේ යනු අහසට”

Come, if you can

that eve of my cremation

although there won’t be anything

left in the corporeality turned to ash

this you you will see:

from the chimney to the sky

the residual love

escaping.

Pic by Madu V De Silva

This article was first published in the Daily News (December 18, 2017). Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com. www.malindawords.blogspot.com.

Not too long ago when economic, social, political circumstances were not too different to what we have now in Sri Lanka there were some individuals who shouted themselves hoarse insisting that Sri Lanka was a failed state. Maybe they’ve quite lost their throats now. Maybe selective blindness has deteriorated to complete myopia. At any rate they are silent now, even though there’s enough to whine about and indeed they would probably have tried to whine about had it been a different set of crooks, brigands, liars and other miscreants in power.

Sri Lanka was not a failed state then and neither is it now. It was, for reasons of terrorism in the main, a failing state. It was still a failing state post-May 2009 for reasons that had little to do with a war or the purported communal anxiety that engendered the conflict. It was failing because of glaring flaws in the institutional arrangement, beginning from the constitution and including the main branches of the state, namely the legislature, judiciary and the executive. These were not entirely separate as per the ideal, but were flawed in and of themselves.

And yet, for reasons that have little to do with weak words and faulty systems, Sri Lanka has remained a resilient nation and Sri Lankans have proved they are a resilient people. How else can one explain the fact that country has not gone down to tube despite a thirty year long war, two insurrections brutally put down, a devastating tsumani, serious calamities both human-made and natural, and the democracy-crippling constitution we have been saddled with for forty years?

We are resilient but we are failing. We are resilient and we aren’t quite out of the woods; we are lost deep inside, it seems.

We have had heroes and I’m not talking about only those who were state-agents who made unthinkable sacrifices but all fighting forces who laid down life and took risk to further a cause they believed in. I am talking also of the everyday hero who took and take hits and still refuses to fall, and if fall he/she does nevertheless strives to get up and face the next long day of struggle.

We are heroic in that way, in our daily lives, but there’s heroism that goes unnoticed and unsung; heroism that is not about ‘the moment’ or a ‘this day’s have-to-do-thing’ but stuff that is done for the betterment of all, for the correction of systemic flaw. Heroism that’s all about recovering sovereignty for each and every citizen.

This is a note, then, about a hero. Nagananda Kodituwakku. He’s a lawyer who is devoted to public interest litigation. He is a man who is vilified in certain circles for reasons that have nothing heroic about them. He has talked of contesting the next presidential election and has frequently stated what kind of constitution he would help enact. And he fights in court almost on a daily basis.

Nagananda Kodituwakku taken the high and might on. The ‘high and mighty’ in all three branches of the state, let us add. Interestingly, when he took on the judges, three colleagues in the legal profession stood up against him, claiming that lawyers cannot institute legal action against judges.

Now these individuals were not retained by the defendants in the case. One might think that they were upright individuals concerned about the integrity of the entire judicial system. On the other hand, one might suspect that they were in fact buying determination-insurance or offering a maanasika allasa (an emotional bribe). They found, later, a ‘client,’ the Bar Association; not exactly the paragons of virtue, one should note.

In any event, as Kodituwakku has pointed out, the Latimer House Principles which are often cited in our courts clearly states that ‘no contempt procedures shall be used to restrict legitimate criticism of the performance of judicial function,’ which is exactly what Kodituwakku’s crusade has been all about.

Steps are underway to de-bar Kodituwakku. What the court eventually determines and what the Bar Association does is of course not our business at this point. What concerns us is the allegation of judicial corruption. We live, after all, in a country where judges of the Appeals Court are handpicked and offered the Attorney General’s post and where AGs are made Chief Justices. This is why we mentioned earlier of the lines supposedly separating the branches of the state being blurry and suspiciously so since no action has been taken to obtain clarity.

Kodituwakku has referred to Rule 16 of the United Nations Basic Principles on the Role of Lawyers: ’All Governments shall ensure that lawyers are able to perform all of their professional functions without intimidation, hindrance, harassment or improper interference.’ The man has been subjected to these things.

He also quotes the following from the Latimer House Principles:

“Judges are accountable to the Constitution and to the law, which they must apply honestly, independently and with honestly. The principles of judicial accountability and INDEPENDENCE underpins the public confidence in the judicial system and the importance of the judiciary as one of the three pillars upon which a responsible government relies.” [Emphasis his]

Will Kodituwakku prevail? When the entire system is challenged and along with it all those who have by omission and commission nurtured wrongdoing, the entire institutional arrangement and its beneficiaries can only be expected to close ranks and fight to retain bread-butter yielding processes.

The system has loopholes. It has devices that can disrupt and demoralize the challenger(s), for example multiple mechanisms for postponement.

Kodituwakku, to his credit, has shown no sign of being stopped by such things. He believes that one of the factors that can help eradicate corruption is ‘a firebrand judiciary committed to protect, vindicate and enforce the judicial power of the people (which) it exercises purely on trust (Article 105), strictly in accordance with the Constitution and the law.’

Quoting Lord Justice Denning, Kodituwakku implores:

‘… Judges cannot afford to be timorous souls. They cannot remain impotent, incapable and sterile in the face of injustice…’

One individual is not a front, but when that individual is determined, honest, brave and is empowered by the logic of argument and the righteousness of cause, his/hers is not a lone voice in a wilderness. It echoes, it persuades others to take up the cause.

Such an individual is a standard bearer for that which is wholesome, a champion of the citizen and a builder of a better tomorrow.

We cannot let him fight the good fight alone. We let him down and we let ourselves down. We abandon him in the battlefield and we dig a grave for sovereignty, citizenry and nation. Then would we have failed ourselves. Then would we have nudged the nation from failing to failed.

Do we want to be a sovereign nation, or do we want our crippled sovereignty to be felled and then buried? Kodituwakku says ‘no’. What do we have to say?

READ ALSO:

If the nation is to be re-honored

Executive, legislative and judicial arms of the state: ALL OUT OF ORDER

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com. www.malindawords.blogspot.com

මීට දින කිහිපයකට පෙර, එනම් දෙසැම්බර් 13දා, මා මිත්‍ර උදේන වික්‍රමසූරිය ඔහු ඉංග්‍රීසියෙන් ලියු කවියක් පෙන්වුයේ ඒ ගැන මගේ අදහස් දැන ගැනීම පිණිසයි. ක්ලැරන්ස් විජේවර්ධන මිය ගොස් අවුරුදු 21ක් ගත වී ඇති බව පැවසූ ඔහු එම කවිය ක්ලැරන්ස් ගැන බවද කියා සිටියේය. එය මෙසේ පරිවර්ථනය කල හැක.

ඉතිරි කල නිහැඬියාවේ ය

ඔබ විශිෂ්ට ලෙසම දුටුවේ

මෙම නිසොල්මන නොබිඳිමි

සමාදානයේ සැතැපෙන මේ මොහොතේ

ඔබ ගී විඳිමි

ඔබ නික්ම ගොස් තවත් වසරක්

අවසන් වන හෝරාවේ

ඔබේම ගීයකි

මුමුනන්නේ ඔබ හට

අනතුරුව ක්ලැරන්ස් ගේ ජනප්‍රිය ගීයක පද කිහිපයක් ඔහු එකතු කර තිබිණ: ‘සඳ ගිලුනත් හිරු ගිලුනත් මට කමක් නෑ...' උදේන ට වැදගත් වුනේ මේ කොටසයි: ‘ඔබ මා ළඟ සිටිනවානම් කමක් නෑ කමක් නෑ කමක් නෑ.'

ක්ලැරන්ස් ගැන සහ ඔහුගේ සංගීතය ගැන කතා අඩුයි. එදත් අදත්. ඒත්, උදේන හරි. 'කමක් නෑ'. කටහඬින් ගීතයෙන් සැනසුනු අය එදත් අදත් ක්ලැරන්ස් ට ආදරෙයි. ඒ ඇති.

උදේන ක්ලැරන්ස් ගැන කියද්දී මා මිත්‍ර හරිත් ගුණවර්ධන මීට වසරකට විතර පෙර ක්ලැරන්ස් ගැන කියූ දෙයක් මතක් විය.

"ක්ලැරන්ස් ව ගණන් ගත්තේ නැති වුනත් ක්ලැරන්ස් ට අමතක වුනේ නැහැ.'

හරිත් කිව්වේ ක්ලැරන්ස් ගේ අප්‍රසිද්ධ සින්දුවක් ගැන. සේකර ගැන කියූ ගීයකි එය. ලියා තිබුනේ චිත්‍රාංගනී රාජපක්ෂ. සේකර මිය ගිය දවස් වල. අමරදේව සඳහා සේකර ලියු 'මා මළ පසු සොහොන් කොතේ...'යන ජනප්‍රිය ගීයේ පදවැල් පදනම් කර ලියු එම පද රචනය ඇය එය ඒවා තිබුනේ අමරදේවයන් ට නොව, ක්ලැරන්ස් ට ය.

එය අවසන් වූ යේ මෙලෙස ය:

"දුක් ගීයක් ලීවෙමි මම සැලෙන ඇඟිලි තුඩු අතරින්

පළගැටි ගී තනුව අනුව සිහිල් පවන එය ගයාවි

එතකොට ඒ ගී රාවය පාවී ඔබ හට ඇසේවි"

පැතුමකි. උපහාරයකි. දුක් ගී ය කි.

උදේන ගේ උපහාර ය මේ ආකාරයට මගේ මතකය අවදි කරන අතර ඒ සිතුවිලි මුසු වුනේ වෙනත් නික්මයාමක ශෝකය සමගයි. කවියෙකු ගේ මරණයකි එය.

ඉන්දික ගුණවර්ධන මරණය ගැන බොහෝ දේ ලියු බව මා දැනගත්තේ ඔහු මිය ගිය පසුවයි. මරණය ඔහුට විමුක්තියක් විය. ජයග්‍රහණයක් විය. සතුටින් සැමරිය යුතු දෙයක් විය. ඔහු ලඟින්ම ඇසුරු කල රවීෂ තිලකවර්ධන ඉන්දික ගැන සටහනක් ලියා තිබිණ.

'භානු ප්‍රසන්න මැරුණ වෙලාවෙ "අයියෙ භානු මැරුණෙ නොකා නොබී අරක්කුම බීලා. තොටත් ඕක තමයි වෙන්නෙ"කිවුවාම ඌ කිව්වෙ "ඉතිං හොඳයි නෙ බං මිනිහෙකුට ඊට වඩා මොනවද ඕනෙ; ඉන්න ටිකේ පුලුවං උපරිමෙං කාලා බීලා එක පාර සූස් ගාල මැරිල යන්න තියෙනව නං ඊට වඩා මොනවද!"පසන් කොඩිකාර මැරුණ වෙලාවෙ "අයියෙ පසන් මැරුණෙ නොකා නොබී අරක්කුම බීලා. තොටත් ඕක තමයි වෙන්නෙ"කිවුවාම ඌ කිව්වෙ "ඉතිං හොඳයි නෙ බං මිනිහෙකුට ඊට වඩා මොනවද ඕනෙ ඉන්න ටිකේ පුලුවං උපරිමෙං කාලා බීලා එක පාර සූස් ගාල මැරිල යන්න තියෙනව නං ඊට වඩා මොනවද කියන එක!"'

‘ඉතින් රිසි නම් ඔබට, මතකයේ තබාගන්න මම, ඇවැසිනම්, අමතක කරන්න." ඉන්දික ඉල්ලා සිටියේ මරණය විය යුතුයි. විවිධාකාරයෙන් ඔහු එය ප්‍රකාශ කළේය.

ඉන්දික සේකර කෙනෙක් නොවේ. එනමුත් හොඳට හිනා වුන, හොඳට හිනස්සන්න පුළුවන් කමක් තිබුන, හොඳට හඬන්න ලජ්ජා නොවුන, හොඳටම හඬවන්නත් පුළුවන් බව ඔප්පු කල ඉන්දික ගේ කුමන හෝ දැවැන්ත කමක් තිබුන බව පැහැදිලි ය. අන්තර්ජාලයට බ්ලොග් අඩවි වලට පින්සිද්ද වෙන්න දැන් සිංහලෙන් කවි ලියන අය දහස් ගණනකි. ඒත් ඇත්තටම විශිෂ්ටයින් අතලොස්සයි. කවියට ආදරේ කරන දහස් ගණනින් සැදුනු ප්‍රජාවකට ඉන්දික ගේ නික්ම යෑම මෙතරම් දැනෙන්නේ ඒ නිසා විය යුතුයි.

මීට මාස කිහිපයකට පෙර ඉන්දික මා නිවසට පැමිණියේ ය. විවිධ දේ කතා කර පිටත් ව යන්න සූදානම් වෙද්දී ලොකු දුවගේ පොතක් දැක ඔහු මෙසේ පැවසීය: 'ඔය කවරයේ චිත්‍රය ඇන්දේ මම.' ආඩම්බරකමක් ස්වරයේ ගැබ් ව තුබුණේ නෑ. පුංචි හිනාවක්. හීන් හඬක්. එපමණයි. ඔහු ගැන මම දන්නේ මොනතරම් අඩුවෙන් ද කියල හිතෙනවා දැන්. ඒ වුනාට දන්න ටික ඕනවටත් වැඩියි කියලත් හිතෙනවා.

ඉන්දික මරණය ගැන ලියු විවිධ අදහස් ඔහු මිය ගියාට පසුව මූණුපොතේ බොහෝ අය උපුටා දක්වන ලදි. ඒ අතරින් වඩාත් 'ජනප්‍රිය'වුනේ ආදාහනයේ අතුරුඵලය ගැන ඔහු ලියු සටහන: "කිසිවක් ම ඉතිරි වී නැතිවට දකියි ඔබ ඉතිරි වූ ප්‍රේමය."

ඉන්දික ගේ ආදරය දිනාගත් සහ ඉන්දිකට ආදරය කරන්න වරම් ලබාගත් කිහිප දෙනා ඉතා වාසනාවන්තයි කියා සිතේ. ඒ ගැන ඊර්ෂ්‍යාවක් නැත. ප්‍රේමයේ එම ඉතිරිය විසින් මුළු අහසම පිරී ඇති සේ ය. කවදා හෝ වසීවි. නැවත ආදරය හෙමීට මහා පොළොව ට පැමිණෙනු ඇත. ඒ ඉන්දික ම නොවේ. කවියකුත් නොවේ. ඒත් ආදරෙන් ළඟ තබාගෙන විඳිය හැකි දෙයක් වනු ඇත එය.

මීට දින කිහිපයකට පෙර මා මිත්‍ර උදේන වික්‍රමසූරිය ක්ලැරන්ස් ගැන යමක් පවසන ලදී. එවිට මා හට සේකර මතක් විය. මේ මොහොතේ මට මතක් වන්නේ ද මා අභියස අනන්තය දක්වා දිග හැරී ඇත්තේ ද තනි යායකි. එය මත සැතපුන කවියකි. තනි යායකි වෙන කිසිවක් නැති. ප්‍රේමයේ ඉතිරිය පතිත වන තුරු මෙය හිතාගන්න බැරි හිස් තැනකි.

ඡායාරූපය: මධු වී සිල්වා

"I am opposed to anyone who destroys the beauty of my motherland"

Elders fret over the state of the world and where it is heading. The young are optimistic. They will, they, own the world one day and are convinced that they will do things better. Elders glance at the young and often think ‘the world is doomed’. The more circumspect would say ‘hmmm…’ when encountering a young person with a pointed finger or a clenched fist accompanied by a loud voice.

‘Never in our days,’ is an easy dismissal picked up by people in their late twenties and nurtured thereafter. The young, for their part, can always point to the state of affairs and say ‘hey, this is a mess you created.’

Elders talk of declining values, jumbled priorities and in these days a unholy fascination with electronic devices. The young might say that elders just don’t get it. Maybe they are right. Maybe no one is ‘wrong’. One thing is certain. Young people know a lot more than their elders did when they (the elders) were their age.

It’s all there in a pop ballad written by Bob Thiele and David Weiss in 1968. Bob was then 46 and David was 47. It was recorded by Louis Armstrong who was at the time 66 years old. ‘What a wonderful world’ yielded numerous covers and was featured in dozens of films and television productions. What’s pertinent here are the following lines:

I hear babies cry...... I watch them grow

They'll learn much more..... Than I'll never know

And I think to myself..... What a wonderful world

Elders may concede the ‘know much more’ in relation to technical things but might be less generous about ‘life lessons,’ arguing that there are things that one can only know after living a certain number of years and have had a certain quantum of experiences.

Let’s leave all that aside.

Just the other day there was a protest about the destruction in and around Wilpattu. Crowd estimates range from 2000 to 5000. Compare this with the barely 100 persons attending rallies between 2006 and 2009. These were rallies organized not by political parties nor with their blessings. They were demonstrations from both sides of the ideological divide; i.e. those who wanted all military action stopped and those who were convinced that the LTTE needed to be militarily defeated.

What was striking about this demonstration is that despite the fact that the issue were marked by the communal, the organizers were adamant that identity is not the question. In fact they insisted that Wilpattu, like all natural forests, was about trees. They insisted that trees and especially forest cover belongs to every citizen and those yet unborn. Relevant destruction, then, was an affront to the broader notion of citizenship, they said. They expressly stated that there was no room there for any religious bigots or communalist thugs.

And there were none present either. Instead, there were multiple organizations involved in this demonstration. There were people from all ethnic communities, all religious faiths, all social classes and probably affiliated to or supporting all political parties. There were the very old and the very young, but it was a predominantly youth-led and youth-participating event.

Let’s go ultra conservative. Let’s say there were just 1000 people present. That’s massive, and not just because of the comparison above. We live in a world, after all, where ‘involvement’ is easy, objection is a matter of point-n-click, where a ‘like’ here and a ‘share’ there and a pithy status update or a profile-pic change can confer ‘participation’. We live in a world where we can say ‘Damn it, I wish I could be there, but hey I will be with you guys in spirit,’ just like people said not too long ago ‘හදවතින් අප යුද බිමේ, තනි කලේ නැත ඔබ කිසි දිනේ’ (we never abandoned you; our hearts are with you there in the battlefield). Not too long ago, for example, there was a call for a ‘Colombo Sprint’ (on the lines of Arab Spring). People were asked to converge on Independence Square. There was a lot of noise on Facebook. Independence Square, on the particular day, was conspicuously silent. No one came.

Maybe it’s all about the issue at hand. Trees make for less ideological disagreement than do governments. Nevertheless, the young people who took the lead made their presence felt. The media, obsessed over political intrigue surrounding the forthcoming local government elections by and large ignored these young people, but who knows, maybe it will come to a point where the media will have to take notice simply because the readership will start asking ‘how can you not be concerned?’

I am not a crystal gazer. There was a lot of romance in and around Vihara Maha Devi Park. There was a momentary throw back to a time that was very different where full-hearted protests could barely draw 100 people.

We can’t be happy about ‘Wilpattu,’ and what the name has come to mean. We can be happy that those who will own this earth (if they don’t already) care about our planet enough to take a stand.

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com.

It’s not just another punchi chandaya or ‘minor election.’ If the local government election has by default taken on a national character then it is due to the undue importance attached to it by a government that has clearly been fighting shy of facing the voter.

It is ‘national’ for other reasons. For example, the main political parties/coalition in the fray have named it as such. They’ve framed the election in ‘national’ terms. The major partners of the ruling coalition, the Sri Lanka Freedom Party (SLFP) and the United National Party (UNP) have been forced into what could be called a mid-term assessment. They are contesting separately. They will obviously be claims and counterclaims, accusations and counter-accusations. It is not pretty and could get ugly if the report of the Commission of Inquiry into the Central Bank bond issue affair affirms what is now common knowledge: complicity at the highest level.

The Janatha Vimukthi Peramuna (JVP) is clearly taking pains to distance itself from the Yahapalana establishment it helped bring to power. The party is striving to shed its image as a tacit endorser of wrongdoing, having helped both parties into power at one time or another. The JVP campaign is about putting a stop to corruption. That’s a national issue and not a ‘village’ issue.

The Sri Lanka Podujana Peramuna (SLPP), which is the political front of the Joint Opposition, is looking beyond the local government election, which it probably views as a stepping stone to an electoral triumph at the national level.

So, for all the village-rhetoric in this country where the distinction between village and city is blurred, this election has very little to do with local issues.

The ‘national’ element is read variously by the different political formations. For Maithripala Sirisena and the SLFP the election result will indicate the nature of what the political future holds. The UNP will have to win much more than a simple majority of councils to paint itself as the best option come 2020. Ruling parties/coalitions have in the past swept the vast majority of councils. A ‘little over 50%’ would be read as a decline. Correspondingly a close second place would give the SLPP a massive fillip. Indeed, pushing the SLFP into third place may very well result in that party obtaining greater control of SLFPers both in and out of Parliament. If they end up on top, that would be the beginning of the end of the present regime.

It is a test for the JVP as well. The party lost its most energetic leaders to the Frontline Socialist Party and may not be able to persuade the voter to forget that it was in part responsible for the sorry state of affairs in the country.

The results will have implications for the parties, then. What of the voter?

This election, we can’t insist enough, is not about the ‘local’. Local government elections were hardly ever about anything local. They have essentially been exercises where winners secure bragging rights that can be invested in other elections. The elected have typically graduated from local council to provincial council to parliament and the cabinet. The village never got anything. The village was pillaged and the pillaging was done in the name of ‘the village and the villager’.

It’s a national election, then. And if it is a national election, then at least let us try to infuse ‘nation’ and ‘national’ with something of value greater than the political fortunes of political parties. Let us keep it ‘national’ while keeping the issue ‘local’. In other words, let’s just drop things such as transparency, accountability, democracy, good governance etc which we know none of these parties are serious about. Let’s go instead for something tangible. Like Wilpattu.

The Auditor General’s report on the protected forest in Vilaittikulam clearly indicates wrongdoing. The issue is deforestation for settlement. The issue has been unnecessarily and unfortunately been given a communal color by two facts. One, the leader of a communalist party has been at the forefront of settling people belonging almost exclusively to the community he is a member of. Secondly, among the first objectors were a group that has had violent confrontations with this same community.

There were claims that the ‘settlers’ were in fact being returned to ‘ancestral lands’. That claim has been proven to be false. It is encroachment in broad daylight. It is deforestation in broad daylight. The minister and the relevant officials all all guilty of this crime.

The ‘national’ issue then is this: what do the major parties have to say about Wilpattu and what has happened? What do they advocate now?

We need to understand that ‘Wilpattu’ in the sense the term is used here is not a forest reserve located in the North Western Province. Wilpattu is every forest under threat of encroachment; Wilpattu is every tree that is marked for felling; Wilpattu is every creature whose habitat has been threatened by deforestation, development and human settlement; Wilpattu is the oxygen we breathe and take for granted; Wilpattu is the climate change we ought to have foreseen, did not and suffered as a result; Wilpattu is the nation. Wilpattu is the nation and it is also the local. It is the national question of our time and the time of generations yet to come.

If local government elections are to be ‘national’ then so be it. Let it be about Wilpattu. It is far more relevant and far more righteous than anything that any political party has dished out to the voter as ‘reasons for support.’ They will no doubt ignore Wilpattu and if pushed will probably offer convoluted arguments such as ‘Where’s Wilpattu and where’s Akkaraipattu? Where’s Wilpattu and where’s Koralepattu? Where’s Wilpattu and where’s Harispattu?’ It’s up to the voter, then, to say ‘No, it’s right here where I am, where you are, and where we all will or will not be a few years from now!’

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com.

Last week I wrote that Wilpattu should be the core issue of the forthcoming local government elections because the said election has taken on a national character and because ‘Wilpattu’ is a national issue.

I defined Wilpattu thus:

“‘Wilpattu’ in the sense the term is used here is not a forest reserve located in the North Western Province. Wilpattu is every forest under threat of encroachment; Wilpattu is every tree that is marked for felling; Wilpattu is every creature whose habitat has been threatened by deforestation, development and human settlement; Wilpattu is the oxygen we breathe and take for granted; Wilpattu is the climate change we ought to have foreseen, did not and suffered as a result; Wilpattu is the nation.”

In this article I mentioned the communal element that Wilpattu has come to be associated with. I did not mention any community by name but said that the minister concerned belongs to a communalist party and pointed out that the objectors had a history of violence confrontations with that particular community. That’s it.

Such things need to be mentioned because not to do so would be telling just part of the story. However, the article and the argument therein went beyond the parochial interests of extremists belonging to various religious communities.

Now a person named Reza Nasser has referred to this article and indulged in a bit of fear-mongering, claiming that making Wilpattu an election issue could lead to ‘an ethno-religious bloodbath.’ Nasser has made some tendentious remarks about my political loyalties which are to hilarious to comment on. For me, they are as much a distraction as the ‘communal factor’ with respect to Wilpattu. Nasser would do well to re-read the article and see if (as claimed) I have forgotten other instances of forest reserves, by what he/she calls ‘Royal offspring of the previous regime’ or anyone else.

Now Nasser refers to me as a Sinhala writer. Should I refer to Nasser by the communal identity associated with the name ‘Nasser’? Who then is making this a communal issue and why? The argument is weak: ‘Hands off Wilpattu because Wilpattu is communal-loaded!’ Hands off the destruction, that is. In other words the communal card is being used to stop the debate and to clear the pathway for further destruction.

Let’s get some fact in here. The name ‘Wilpattu’ is derived from ancient administrative system where provinces were called ‘Pattu'. Wil+pattu then refers to a province of lakes. This area with these special villu eco-system spans from Karuwalagaswewa in the Puttlam district to the Yoda Wewa or Giant Tank in Mannar and spreads across parts of the current Puttalam and Mannar districts which belongs to two difference provinces, the North Eastern and Northern. Therefore, all the unseparated and undivided forests reserves, national parks and sanctuaries in this area are together identified as the Wilpattu Forest Complex (WFC) or Wilpattu Ramsar Wetland Cluster of International Importance. The Auditor General’s report on the issue has clearly indicated wrongdoing in the name of settlement of IDPs in so-called ‘ancestral lands’ where ancestry has not been established.

Trees, forests and protected areas do not have communal identities. If trees are illegally felled and if land is illegally cleared then it is wrong. Communal identity of any kind being used to justify such acts is communalistic and should be abhorred, regardless of the community. The difference between what’s happening in the WFC and elsewhere is this: action was taken when environmentalists objected in all such locations except Wilpattu. If communalism is the reason for this difference then the issue is communal, unfortunately. All the more reason to see beyond identity and community in this and similar issues.

People insist, however. For example, I received an email from one Musali Marikkar where in the midst of untenable claims the following is stated: ‘Had the Muslims of the north and east cooperated with the LTTE, you may now have to obtain a VISA to enter into Tamil Eelam. We safeguarded our beloved motherland from the clutches of LTTE and their declaration of a separate state.’

Marikkar too uses the communal card. How should one respond? One possible response is this:

‘An alternative outcome-prediction could be “if they did so, they very well have ended their story in Vellimullivaikkal.” I fail to see how fleeing an area (the LTTE was not saying ‘join or leave’ by the way) amounts to “protecting the motherland.” This kind of rabidly communalist statement undermines the amazing contribution of others of the same community to defeat the LTTE, especially in but not limited to the intelligence units of the security forces.’

But that would be pandering to those who want to keep the WFC communally-colored.

Just this morning I read about another claim regarding encroachment. This, orchestrated by State Minister Range Bandara. Here’s a name that’s part of the WFC: Pukkulama. It is located on the coastal edge of the WFC and is around 40 km from the Eluwankulama entrance to the National Park. It is a fishing village. It is an area that is used seasonally by fisherfolk from areas like Kalpitiya and Puttalam. They come, they stay, they fish and once the season is over they return to their homes elsewhere. Although there are some permanent structures and a church, these too were used only seasonally. There are no land routes to the area. Indeed, it was unused for the most part during the thirty-year long conflict.

After the end of the war, the authorities resumed issuing annual permits to the families that have traditionally used this village during the fishing season. These are issued with conditions annually and for a fee of Rs 2,500.

The previous regime, recognizing perhaps the potential to use this scenic area for economic purposes, cleared a strip of land more than 50m wide to construct a road. They, just like in the case of the settlements that made Wilpattu ‘communal,’ used the ancestral-land claim to create a settlement. Next, steps were taken to carve the area out of the National Park. Finally, a helipad was constructed in Kuduramale.

A committee was appointed to expedite the ‘resettlement’ (sic) process in 2010. The committee recommended the alienation of land for settlement. Relevant agencies objected and have remained intransigent. Environmentalists objected too and were able to dent these plans somewhat. Today, the ‘yahapalana’ successors to the previous regime have revived this ‘project’ and ironically it is led by the man who built a hotel in the catchment of the Thabbowa Wewa, Range Bandara.

Now are we to focus on Bandara’s ethnicity? Are we to say, ‘well, he belongs to a multi-ethnic, multi-religious party that stands for secularism, namely the United National Party, and therefore this is not a communal issue and for this reason look the other way?’ Or are we to say ‘this is a Sinhala communal intrusion’ and paint the entire community as a bunch of tree-fellers?

Pukkulama is larger than a community and a communal issue just as Vilaittikulam is larger than a community and a communal issue. Citing ‘community’ and fear-mongering together constitute a red-herring. No, ‘Wilpattu’ in the manner in which the name has been used metaphorically above, remains a national interest and it is in the interest of all communities to take a stand on it. We cannot let communality blur the issue. We cannot allow communality to blind us or numb us into inaction.

The tree that is felled, the forest that is cleared, has no ethnic identity and neither is it associated with any religious faith. For this very reason both tree and forest belong to all Sinhalese, Tamils, Muslims, Burghers and other communities; for this very reason they belong to people of all faith, Buddhists, Hindus, Muslims and Christians. If you insist on secularity, well then they are all ‘secular’ so to speak. Leave religion and ethnic identity out of it. Keep it, and then rest assured you will be named as a communalist.

විල්පත්තුව කොහෙද අක්කරේපත්තුව කොහෙද, විල්ලත්තුව කොහෙද කෝරලේපත්තුව කොහෙද, විල්ලත්තුව කොහෙද හාරිස්පත්තුව කොහෙද? අක්කරෙපත්තුවේ නැත්නම් කොරලේපත්තුවේ නැත්නම් හාරිස්පත්තුවේ ඡන්දදායකයින් ට අදාල වෙන්නේ ඒ ඒ පත්තුවල පත්තු වුන ප්‍රශ්න මිස විල්පත්තුවේ ඇවිලෙන ගින්දර වෙන්නේ කොහොමද කියල කාටහරි අහන්න පුළුවන්. ගමේ ඡන්දෙට අදාළ වෙන්නේ ගම මිස් පිටගං නෙවෙයි නේ කියල උත්තර දෙන්නත් පුළුවන්.

ඒ වුනාට පළාත් පාලන මැතිවරණයක් කියන්නේ ගම ගැන කාරණයක් ම නෙවෙයි. දේශපාලන පක්ෂ පිලිබඳ කාරණයක්. මෙවර පළාත් පාලන මැතිවරණය පැවැත්වෙන සුවිශේෂී තත්ත්වයන් හේතුවෙන්, ඒ කියන්නේ සමස්ත සමාජ ආර්ථික දේශපාලන කරුණු කාරණා හේතුවෙන්, 'ජාතික'හැඩයක් ලැබිල තියෙනවා. ඒ කියන්නේ මේක 'ජාතික මැතිවරණයක්' (ජනාධිපතිවරණය, මහා මැතිවරණය වගේ).

ඉතින් මුලින්ම කියන්න අවශ්‍ය දේ තමයි 'ගම අපට දෙන්න'කියල කියන්නේ විහිළුවක්. එහෙම ඉල්ලන අය කරන්නේ රටේ සමස්ත දේශපාලනයේ තම තමන්ගේ පා සටහන් වල ප්‍රමාණය ප්‍රසාරණය කරන්න උත්සහා කිරීමක්. 'ජාතික තලයේ'කේවල් කිරීමේ හැකියාව වැඩි කරන්න හදන එක මිසක් ගම හදන උවමනාවක් වත් හැකියාවක් වත් එයාලට නෑ. ගම ඉල්ලන්නේ ගම කන්න යි. ගම ඉල්ලන්නේ ගේමක් දෙන්නයි.

කැමති වුනත් අකමැති වුනත් කාරණය 'ජාතික'වන්නේ නම් ගනුදෙනුවද 'ජාතික'කරගැනීම වැදගත්. ඒ කියන්නේ ඒ ඒ පක්ෂය 'ජාතික'ලෙස හඳුනා ගන්න විදිහ නෙවෙයි; 'ජාතික'කියන එක ඡන්දදායකයා අර්ථ දැක්විය යුතුයි.

ඒ අනුව 'ජාතික ප්‍රශ්නය'විවිධ විදිහට අර්ථ දක්වන්න පුළුවන්. මේ ඉන් එකක් පමණයි.

'විල්පත්තුව'. එනම් මේ 'ජාතික'වූ 'පුංචි ඡන්දය'විල්පත්තුව සහ ඊට අදාළ පාරිසරික, ආර්ථික සහ දේශපාලනික කාරණා වලට හිතා මතා ම ලඝු කර මු.

මුලින් කිව යුතු යමක් තියෙනවා. විල්පත්තු සංහාරයට එරෙහි වන අය‍ට එරෙහි වන්නෝ මේක 'බොදු බල සෙනා වේ මුස්ලිම් විරෝධය ක්'ලෙස අර්ථකථනය කරන්න උත්සහා කරනවා. බොදු බල සේනාව මෙතෙන්ට මැදිහත් වූ බව ඇත්ත. ඊට හේතුව එම සංවිධානයේ මුස්ලිම් විරෝධය හෝ ආගමික අන්තවාදය වෙන්නත් පුළුවන්. ගස් කැපුවේ මුස්ලිම් ජාතිකයින් පදිංචි කිරීම සඳහා නම් මෙතන වාර්ගික සාධකයක් නැතැයි කියන්නත් බැහැ. ඒ කෙසේ වෙතත් මූලික ප්‍රශ්ණය කැලෑව කැපීමයි. එයට හවුල් වූ සියළු දෙනා කරලා තියෙන්නේ ජාතික අපරාධයක්. ඒ කියන්නේ මේ වැඩේට මූලික වූ දේශපාලන බලවතුන් සහ පක්ෂ, ඒ සඳහා නීති විරෝධී ලෙස අවසර දුන් නිලධාරීන්, අහක බලාගෙන සිටි අය, මුල් පදිංචිකාරයෝ කියන බොරුව කියපු අය සහ ඒ බොරුව පතුරවපු අය, සංහිදියාව දඩමීමා කරගෙන විනාශයට උඩ ගෙඩි දුන් අය, මුස්ලිම්-විරෝධය නිසාම මෙයට විරුද්ධ වී ඒ අනුව කාරණයට 'ආගම්වාදී'හැඩයක් දුන් අය, 'ආගම්වාදය එනෝ'කියමින් සංහාරය යටගහන්න උත්සහාකරන අය.

ගහකට වනයකට ජාතියක් ආගමක් නැහැ. එනම් ඒවා හැම ජාතියකටම අයිතියි, හැම ආගමික සමූහයන්ට අයිතියි. සිංහල කැලෑ නැහැ. මුස්ලිම් කැලෑ නැහැ. බෞද්ධ කැලෑ නැහැ. ක්‍රිස්තියානි හෝ හින්දු හෝ ඉස්ලාමීය කැලෑ නැහැ. කැලෑවක ජාතිය කැලෑවමයි. කැලෑවක ආගම ත් කැලෑවමයි.

ජාතික ප්‍රශ්ණය විල්පත්තුව යි. මෙහිදී විල්පත්තුව කියන්නේ පුත්තලම් දිස්ත්‍රික්කයේ කරුවලගස්වැව සිට මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කයේ යෝධ වැව දක්වා ඇති, උතුරු, උතුරු මැද සහ වයඹ පළාත් තුනටම අයත් පරිසර පද්ධති සංකීර්ණය යි. රම්සා තෙත්බිමක් ලෙස ජාත්‍යාන්තර ව පිළිගන්නා මෙම සංකීර්ණය ට අදාළ ප්‍රදේශයේ සියලු ජාතික වනෝද්‍යාන, සංරක්ෂිත කැලෑ සහ වනසංරක්ෂණ බිම් ඇතුලත් වේ.

එහෙත් මෙහිදී 'විල්පත්තුව'මීට වඩා පුළුල් විදිහකට නිර්වචනය කරන්න අවශ්‍යයි. විල්පත්තුව යනු කැපීමට නියමිත සියළු කැලෑ වේ. ගස් වැද්දන්ගේ සහ ඊනියා සංවර්ධනයේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති සියළු කැලෑ 'විල්පත්තු'ලෙස සැලකිය යුතුයි. විල්පත්තු කියන්නේ අප සියළු දෙනා ආශ්වාස කරන ඔක්සිජන්, එනම් අපගේ ජීවිත හුස්ම පොදටත් 'විල්පත්තු'කියල කියන්න පුළුවන්. විල්පත්තු කියන්නේ රට ට. එය 'ජාතික'වේ. රට ද වේ. ගම ද වේ. අදටත් හෙටටත්, පුරවැසියන් ටත් පුරවැසියන් වීම ට නියමිත සියලුදෙනාටත් අදාළ වන 'ජාතික ප්‍රශ්නය'විල්පත්තු වේ.

එහෙත් ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ සියල්ලම විල්පත්තුව ගැන නිහඬ යි. ඡන්ද කුට්ටි දේශපාලනයට අවනත වන නිසා වෙන්න පුළුවන්. නැත්නම් මෙතන 'වාර්ගිකත්වය'සලකුණු වෙලා තියෙන නිසා 'සන්හින්දියාව'අවුල් වෙයි කියන බය වෙන්න පුළුවන්. කොහොම වුනත් මුළු රටටම බලපාන සහ එමනිසාම සියලු ජනවර්ග වලට බලපාන ප්‍රශ්නයක් ගැන නිහඬ වීම කියන්නේ සන්හින්දියාවට කෙළවෙන්න දෙන එකම බව තීන්දු කරන්න වෙනවා.

විල්පත්තුව ගැන කතා නොකරන දේශපාලන පක්ෂ සන්හින්දියාවට, සාමයට, ජනතාවට එරෙහිව කටයුතු කරන බව තීන්දු කල යුතු යි. මන්ද විපත්තු කියන්නේ 'ජාතික ප්‍රශ්නයට'කියන අලුත් නම.

මන්ද විල්පත්තු කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාව මයි. මන්ද විල්පත්තුවේ සිදුවන වන සංහාරය සිද්ද වෙන්න දීල අහක බලාගෙන ඉන්නව නම් රටක් ගැන, ගමක් ගැන, හෙටක් ගැන කතා කරන්න සදාචාර අයිතියක් තියෙන්න විදිහක් නැහැ. ඒ විතරක් නෙවෙයි කතා කරන්න තරම් රටක්, ගමක්, ජාතියක් හෝ හෙටක් පවා ඉතුරු වෙන්නේ නැහැ.

තම තමන්ගේ ඡන්ද ව්‍යාපාර තුල අරයට මෙයාට බනින එක සාමාන්‍ය දෙයක් දැන්. අර පක්ෂය අරහෙම කෙරුව, මෙහෙම කෙරුව නැත්තම් අරක කරේ නැහැ මේක කෙරුවේ නැහැ කියල කියන එක ත් සාමාන්‍ය දෙයක්. හරියට ඔය ටෝක් ඉශු කරන අය/පක්ෂ කරලා තියෙන්නේ පුදුමාකාර දේවල් වගේ, නැත්තම් නරක දේවල් කරලම නැහැ වගේ. එහෙම පක්ෂ නැහැ. ඒ නිසා සීලවන්තයෝ කියල කියා ගෙන එන අය තනිකරම කරන්නේ බොරුව.

ඒ කෙසේ වෙතත් ඒ හැමෝටම අවස්ථාවක් උදා වෙලා තියෙනවා ටිකක් සීරියස් වෙන්න. පව් සමාකර ගන්න. ජනතා විශ්වාසය දිනාගන්න.

විල්පත්තුව ගැන පැහැදිලි, නිරවුල්, වංගු නැති, බොරු විදග්දකම් නැති ස්ථාවරයක් ඉදිරිපත් කරන්න. එච්චරයි.

පළාත් පාලන මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙන පක්ෂ, අපේක්ෂකයින් සහ පාක්ෂිකයින් පොදුවේ එක දෙයක් කියනවා: 'අපි දිනනවා දිනනවා දිනනවා. ඒ වගේම නොකියන දෙයකුත් තියෙනවා: 'තොපිල පරදිනවා පරදිනවාමයි'. 'තොපි'කියන්නේ දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් නෙවෙයි. ජනතාව.

තරඟකරුවන් සහ පාක්ෂිකයින් 'දිනනවා'කියන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. අනාවැකි කීම එයාල ගේ වෘත්තීයේ කොටසක්. අපට කල හැක්කේ නිරීක්ෂණ කිහිපයක් සඳහන් කර ඒවා කියවීමයි.

සාමාන්‍යයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණ පවත්වන්නේ ප්‍රධාන මැතිවරණයක් (ජනාධිපතිවරණයක් නැත්තම් මහා මැතිවරණයක්) පවත්වා ඒ මැතිවරණ ජයග්‍රහණයේ උණුසුම යන්න පෙර. එවිට (සාමාන්‍යයෙන්) බලයේ ඉන්න පාර්ශවය උඩින්ම දිනනවා. ජයග්‍රහණයේ උණුහුම හීන වෙනකොට පළාත් පාලන මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵල ද ඊට අනුකූලව හීන වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් ආණ්ඩුවක වෙත ඇති ප්‍රසාදය කල් යනකොට අඩු වෙනවා. මේ මැතිවරණය පවත්වන්නේ අළුත් ආණ්ඩුව පත්වෙලා අවුරුදු තුනකට පස්සේ. මහා බැංකුවේ බැඳුම්කර නිකුතුව හරහා සේවක අර්ථසාධක අරමුදලින්, සංවර්ධන ලොතරැයි මණ්ඩලයෙන් සහ වෙනත් රාජ්‍ය ආයතන වලට බිලියන ගානක් වංචා කරපු තත්ත්වයක.

මේ මැතිවරණ ව්‍යාපාර සමයයි. ඒත් මැතිවරණ උණුසුමක් නැති තරම් ය. එක හේතුවක් අළුත් කොට්ඨාශ ක්‍රමය වෙන්න පුළුවන්. ඒ ඒ පළාත් පාලන ආයතන වලට අදාළ ප්‍රදේශය පුරාම ඡන්දය ඉල්ල ඉල්ලා යන්න අවශ්‍ය නැති නිසා ඉස්සර තරම් 'පෙනුමක්'මේ පාර දකින්න නැහැ. තවත් කාරණයක් තියෙනවා. මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵල කුමක් වුවත් ආණ්ඩුව වෙනස් වෙන්නේ නැහැ. වෙනස් නොවෙන ආණ්ඩුවක් තරහ කරගන්න එක මෝඩකමක්. කට වහගෙන ඉන්න එක ඒ නිසා හොඳයි. එහෙම හිතනවා වෙන්න පුළුවන්. එහෙම හිතනවා නම් එය ආණ්ඩු පක්ෂවලට (එජාප/ශ්‍රීලංනිප) අසුභ සංඥාවක්. ඒ කියන්නේ ආණ්ඩු-විරෝධී තත්ත්වයක්. මෙහි වාසිය පොහොට්ටුවට, ප්‍රධාන වශයෙන්. ඒ වගේම ජවිපෙටත්.

'ජාතික'හැඩයක් ලැබී ඇති පළාත් පාලන මැතිවරණයක් නිසා 'ඉන්න එකා පලයං'කියන තැනට ඡන්දදායකයා පත්වෙන්න පුළුවන්. 'එන එකා මොකෙක් වුනත්'කියල කෑල්ලක් එකතු කරන්නත් පුළුවන්. මන්ද අපේ දේශපාලන සංස්කෘතිය ඒ වගේ නිසා. 'එන එකා ගේ'ජීව දත්ත පත්‍ර පරීක්ෂා කරන දේශපාලන සංස්කෘතියක් අපට නැහැ. තිබුන නම් 'යහපාලකයින්ට'ඡන්දේ දෙන්නේ නැහැනේ. තිබුන නම් පොහොට්ටු කාරයින්ට වත් ජවිපෙට වත් මැතිවරණ ජයග්‍රහණ ගැන සිහින අතහරින්න වෙනවනේ.

අන්න ඒකයි කතාව. තටු කැඩුණු හංසයින් ට තටු දෙන්නත්, වල් අලින්ට දළ දෙන්නත්, කැඩුණු පුටු හදන්නත්, බුලත් කොළ රතු කරන්නත්, දෑකැති මිටි කුණු කූඩෙට දාපු 'මාක්ස්වාදී'සීනු කාරයින් ගේ පොර ටෝක් ඉවසන්නත් පුරුදු වුන ඡන්දදායකයා ට පොහොට්ටුවක් දිග හරින එක ගැන මහා ලොකුවට හිතන්න දෙයක් නැහැ. අලියත්, අතත්, පුටුවත්, බුලත් කොළයත්, සීනුවත්, හංසයත් එක එක කාලවල අපව අන්දන පොහොට්ටුම තමයි.

ඒ නිසා දූෂණයෙන් වංචාවෙන් අවනීතියෙන් තොර වූ පාලනයක් ගැන මොනතරම් පොරොන්දු දුන්නත් ඒවා බොරු බව දැන දැනත් ඡන්දය දෙන්න සූදානම් නම් ඉතින් දේශපාලන හිඟනකම ම උරුම වීම ගැන පුදුම විය යුතු නැහැ.

ඉතින් 'දිනනවා දිනනවා'කියන්නත් 'දිනුවා දිනුවා'කියන්නත්, 'හූ හූ තොපි පරාදයි'කියන්නත් පහසුයි. ඇත්තම කතාව කවුරු හරි දිනයි. අපි පරාදයි. පොහොර දාල, වතුර දාල අපි හොඳට හදන්නේ වෙන අයගේ මල්. ඒවායේ සුවඳ බලන්නවත් අපට වරම් නැහැ. මැලවෙන්නේ, හැකිළෙන්නේ, පරවෙන්නේ, කාගේවත් අවධානය අනුකම්පාව නැතුව වැටිලා පස් වලට එකතු වෙලා අතුරුදහන් වෙන්නේ අපි.

මේ මහා වංචාවට සම්මාදම් වන අප සියලු දෙනාට තෙරුවන් සරණයි!

Dulles Alahapperuma, having first entered Parliament in 1994 and having retained his seat in the General Election in 2000 surprising decided not to contest in 2001. He had his reasons. His argument was that he was ‘too white’ to be in Parliament.

‘Most people in Parliament are brown, but no one realizes this because there’s no contrast to make the brown stand out. When there’s white, it shows. This makes “brown people” uncomfortable. I don’t want to make anyone uncomfortable and I don’t want to be where I don’t fit in.’

Brown, to him, was metaphor for taint. He didn’t want to be a part of that tainted and tainting story. He did return to parliamentary politics and I am not sure how he justified this to himself or those who thought he made sense with the white-brown parable, but that is another story. What’s important is the parable.

Parliament and parliamentary politics is not ‘brown’ but ‘black’ in the main. It’s about pots calling kettles black and vice versa, and where there’s anything relatively clean every effort being made to discolor. People give in and give up. People compromise. People slip. And once you slip, you get covered in brown and black. Most walk in dirty, some get dirty once in.

We are seeing this in the back and forth pertaining to the Central Bank bond issue scandal. We have the President announcing that the Commission appointed by him to investigate the matter has found Ravi Karunanayake guilty of wrongdoing. We have Karunanayake claiming that he is innocent and that the President was selective when briefing the nation about the Commission’s findings. We have the Prime Minister claiming that there was hanky-panky in bond issues from 2008 to 2015, i.e. before the Yahapalana Government came to power. He has not echoed Karunanayake’s sentiments nor backed the innocence-claim.

Karunanayake, however, has said ‘neither the Prime Minister nor I have committed anything wrong.’ The news story was headlined thus: ‘Ravi says he’s as clean as PM.’ That’s a mischievous re-wording of course, but it catches a salient point viz the claiming of innocence. ‘We are both white,’ he is basically saying. Another way of putting it is, ‘I am as good as he is, and if he is bad then that’s how bad or good I am.’ It’s one step short of saying ‘we are in cahoots in this matter.’

One notes that Wickremesinghe has not returned the favor.

Ranil Wickremesinghe has not said 'I am as clean as Ravi is.' He has not said 'Neither Ravi nor I have done any wrong.'

More importantly, the Prime Minister has not denied the findings of the Commission of Inquiry that the President detailed in his special statement on the matter. He has not returned endorsed Karunanayake’s claim. He has not said ‘I am as clean as Ravi’ or ‘neither Ravi nor I have committed anything wrong.’

Is that telling, then? Is all this ‘telling’ and if so what’s being told?

Let’s put all this in brown-white terms. The President has described someone as being brown. The moment he does this, he is claiming that he is white. When Karunanayake says ‘he’s told only half the story,’ he is essentially saying ‘the President could be brown too!’ When Karunanayake says ‘I am white’ he’s saying others are brown. When the Prime Minister says ‘it was all brown before 2015,’ he’s implying that it was all white thereafter. When Karunanayake says ‘I am like the Prime Minister,’ he’s essentially purchasing claimed purity or whiteness.

Taken together they are all brown. For this reason they all have the fallback ‘I am like you, no better and no worse.’ And perhaps in order to convince themselves and each other they’ve indulged in fisticuffs in Parliament.

What then is left to say of ‘yahapalanaya’? What then is left to say of ‘change’? Pots and kettles, is that what we have to conclude? All brown and no room for white, is that what they want us to conclude? The more important question is, ‘is there anyone who is white in Parliament?’ And if there are white people in Parliament, what on earth are they doing there?

This UNP-SLFP (or Maithri-Ranil) Yahapalana combine has lost the right to use the term. They have spent three years pointing fingers at the previous regime, which was of course as brown as the current lot. If that (pointing fingers) was all they did, we could still suffer them, but they’ve dipped their always-brown hands into the National Kitty.

It is too late for the likes of Karunanayake to salvage pride by employing the ‘at least’ option; e.g ‘at least a commission was appointed, at least a report came out of it, at least some of the findings were made public.’ The whole story is not made of what the President revealed plus what he did not. The whole story is a brown story. An ‘all brown’ story.

It is a story which has all the characters saying ‘I am as clean as he/she is,’ which ladies and gentlemen essentially means ‘I am as corrupt.’ It is said with gusto. It is said with a devil-may-care air. It is said with an unsaid ‘so what?’

That’s where we are right now. The Parliament is brown. Only one question remains: ‘are we as brown and if so do we want to remain brown?’ Or ‘black’ if we don’t want to use Dulles’ color preference which one feels was inspired as much by dirty politics as by the mud-slinging that passes off for political debate in Parliament and outside it.

Either way, it is certainly not ‘white,’ or if that’s an insult to non-white people, then it’s not squeaky clean. It’s dirty.

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com.

තමන්ගේ ධූරකාලය අවසන් වන්නේ කවදාද කියල මෛත්‍රිපාල සිරිසේන ජනාධිපති තුමා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් විමසලා තියෙනවා. ජනාධිපති මාධ්‍ය ඒකකයට අනුව එහෙම විමසලා තියෙන්නේ "ධූරකාලය පිලිබඳ මත දෙකක කතිකාවක් සිවිල් සහ දේශපාලන ක්ෂේත්‍ර වල පවතින නිසා"ලු. එහෙම කතිකාවක් ගැන ඇහුවමයි!

'මගේ ධූරකාලය ස්වකැමැත්තෙන් අවුරුදු හයේ සිට පහකට අඩුකරා.....එහෙම අඩු කරපු වෙන නායකයෙක් මේ ලෝකේ කොහෙවත් නැහැ'වගේ කතා කියද්දී ඔය කියන කතිකාවක් ගැන වත් අපහදිලිතාවයක් ගැන වත් සිරිසේන මහත්තයා කිව්වේ නැහැ. 'වැඩේ අහවරයි'කියන විදිහේ ස්වරයක් තමයි පාවිච්චි කෙරුවේ.

සිරිසේන මහත්තය දේශපාලන වේදිකාවට නැගල කිව්වේ ආයේ ජනාධිපතිවරණයකට ඉදිරිපත් වෙන්නේ නැහැ කියල විතරක් නෙවෙයි විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරනවා කරනවාමයි කියලයි. එහෙම කෙරුවේ නැහැ.

ඒ වුනාට 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් ජනපති ධූරකාලය අවුරුදු පහකට සීමා කෙරුව. ඒ විතරක් නෙවෙයි, ඔය ධූරකාලය පිළිබඳව පැහැදිලි කිරීමකුත් සංශෝධනයට එකතු කෙරුව. ධූරකාලයට අදාලව ලියල තියෙන්නේ 2015 අප්‍රේල් 22 දා ට පෙර දිනයේ ජනාධිපති ධූරයේ සිටින පුද්ගලයා එම ධූරයේ ම සිටින අතර (ධූරකාලය ට) ඔහු හෝ ඇය අදාළ ව 19වැනි සංශෝධනයේ කරුණු වලට යටත් වන බවයි.

තත්ත්වය මෙසේ තිබිය දී නීතිපති මහත්තයා කියන්නේ සිරිසේන ජනපති තුමා ධූරයට පැමිණියේ 19වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සම්මත වීමට පෙර බැවින් එහි විධිවිධාන (ධූරකාලය පිළිබඳව) ඔහුට අදාළ නොවන බවයි.

ලොක්කා පත් කල සොක්කා ලොක්ක ගේ කැමැත්තට සැලූට් දාන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. විශේෂයෙන් ම සොක්කා ගේ උසස්වීම් තියෙන්නේ ලොක්කගේ අතේ නිසා. නීතිපති ල අගවිනිසුරු වෙන රටක් මේක. දූෂිත ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයක් තියෙන රටක් මේක. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විධායකයට අවනත වෙන රටක් මේක.

බලය එපා, බලතල එපා, ඥාති සංග්‍රහය එපා කිය කිය බලයට බලතලවට ලොබ බඳින, ඥාතීන්ට හිතවතුන්ට සංග්‍රහ කරන රටක් මේක. නීතියට අවනත වෙමි කියල නීති කඩන, නීතිය නවන, නීතිය වටේ වංගු ගහන නායකයින් ඉන්න රටක් මේක. ප්‍රේමදාස ජේආර් වුන, චන්ද්‍රිකා ප්‍රේමදාස වුන, මහින්ද චන්ද්‍රිකා වුන, මෛත්‍රී මහින්ද වුන රටක් මේක.

ඒ නිසා මෛත්‍රිපාල බොරු ද කිව්වේ කියල අහන්න අවශ්‍ය නැහැ. අහන්න ඕන මෛත්‍රිපාල බොරු නොකිය ඉඳියි ද කියලයි.

කව්රු හරි කරන හෝ කරපු දෙයක් අල්ලාගෙන විවේචනය කරද්දී සමහර අය මේ වගේ ප්‍රශ්නයකින් කතාව ඉවර කරනවා: "මේ මොන ජීවිත ද බං?" ප්‍රශ්ණය තුල නොකියන දේවල් තියෙනවා. ප්‍රශ්ණය අසන්නා විවේචනය ට ලක්කරන පුද්ගලයට වඩා 'පොරක්'. ජීවිතය කියන්නේ මොකද්ද කියල එයා දන්නවා. ජීවත්වීම කියන්නේ මොකද්ද කියලත් එයා දන්නවා. ඒ කියන්නේ 'මේවාත් ජීවිත බං?'කියන ප්‍රශ්නේ කාටවත් එයාගෙන් අහන්න බැහැ. මොකද එයා පොරක්. ඇදයක් නැති පොරක්. අඩුවක් නැති පොරක්. එයාගෙන් ''මේවාත් ජීවිත බං?'කියල ඇහුවොත් අහන කෙනා මෝඩයෙක් වෙන්නම ඕනේ (එයා සහ වෙනත් අය හිතන විදිහට).

මේ ලෝකේ වැඩිපුර ඉන්නේ සර්ව සම්පූර්ණ මිනිස්සු. පෘතග්ජනයින් අඩුයි. හැමෝම වගේ මාර්ග ඵල ලබාගෙන. හැමෝම වගේ ශාන්තුවරයෝ. ඒ වුනාට මේ මාර්ගඵලලාබීන්, මේ ශාන්තුවරයින්, මාර්ගඵලලාබීන් නැත්තම් ශාන්තුවරයින් වෙන්නේ තමන්ට විතරයි. සරලව කියනවා නම් 'මම පට්ටම පට්ටයි, මගේ ජීවිතය පට්ටම පට්ටයි, ඒ වුනාට මම වගේ නෙවෙයි අනිත් අය -- එයාල චාම චා, එයාල ගේ ජීවිතත් චාම චා....'

ඇත්තම කතාව 'ජීවත් විය යුත්තේ කෙසේ ද?'කියන ප්‍රශ්නය ට නිශ්චිත උත්තරයක් නැහැ. විවිධ දාර්ශනිකයින් ඒ ඒ දර්ශන වලට සාපේක්ෂව 'මෙය වේ ජීවත් විය යුතු විදිහ'කියල පෙන්නුවට, විවිධ නීති පද්ධති වලට අනුව 'මෙය වේ හරි දේ මෙය වැරදි වේ'කියල නිර්වචනය වුනාට, ඒ සියලු දේ එම මොහොතට, එම සමාජ ආර්ථික දේශපාලන වටපිටා වට, එම දර්ශනයට සාපේක්ෂ වෙනවා.

'අර්ථය'කියන දේ විවිධ අය විවිධ විදිහට ලබාගන්නවා. අර්ථයක් ලබාගැනීමට නැත්තම් ජීවිතය අර්ථාන්විත කරගන්න (තමන් ට ගෝචර වන විදිහට) විවිධ දේ කරනවා. සමහර දේවල් නීත්‍යානුකූලයි. සමහර දේවල් නීති විරෝධියි. සමහර දේවල් වලට කවුරුත් වැරදි කියන්නේ නැහැ. වැඩිම වුනොත් 'මෝඩ වැඩක්'නැත්තම් 'මෝඩයෙක්'කියල කියයි ඒත් නීතිවිරෝධියි නැත්තම් සදාචාර විරෝධීයි කියල කියන්නේ නැහැ. 'චාම චා'කියන්නෙත් නැහැ. වෙනත් දේවල් වලට එහෙම කියනවා. 'මේවා මොන ජීවිතද බං?'කියලත් අහනවා.

එක විදිහක් නැහැ. විවිධයි. පොර ටෝක් අවශ්‍ය නැහැ. අපි ජීවත්වෙන්නේ මාර්ගඵල ලබපු අයගෙන් පමණක් හැදුනු සමාජයක නෙවෙයි. ශාන්තුවරුන්ගේ ප්‍රජාවක සාමාජිකයින් නෙවෙයි අපි. ඒ වුනාට නිතරම 'මේවා මොන ජීවිත ද බං?'කියන ප්‍රශ්නය අපට ඇහෙනවා. ඒ ප්‍රශ්නේ නොඅසා අසනවා අපට දැනෙනවා.

ජීවිතය මෙයයි කියල කියන්න මට තේරෙන්නේ නැහැ. ජීවත් විය යුත්තේ මෙහෙමයි කියල කියන්න මට තේරෙන්නේ නැහැ. ඒත් 'මම මෙහෙමයි ජීවත් වෙන්නේ'කියල කියන්න පුළුවන් (විස්තර සමග). එහෙම කියපු කවියෙක් අප අතරින් මීට සති කිහිපයකට පෙර නික්ම ගියා. කවියා ගේ නම ඉන්දික ගුණවර්ධන. කවිය ට ඉන්දික දාපු හෙඩිම 'සිස්ටම් එකට එරෙහිව'. මේකයි කවිය:

මකුළු දැල

වෙනස් විදියට වියන

මකුළුවෙක් වෙමි මම

එහි සොඳුරු බව ම මිස

එහි රැඳෙන

ගොදුරු ගැන නොසිතන

එහෙයින්ම

අකාලේ මිය යන

ඒ නමුදු

නොතැවෙමින්

සොඳුරු මරණය ගැන

මකුළු දැල වෙනස් විදියට වියන

මකුළුවෙක් වෙමි මම...

'සිස්ටම් එක'නැත්තම් 'ක්‍රමය'කියන දේ විවිධ විදිහට අර්ථකථනය කරන්න පුළුවන්. එහෙම හිතනකොට මේක පට්ටම පට්ට දේශපාලනික කවියක්. රැඩිකල් කවියක්. ඒත් 'සිස්ටම් එක'එක එක විදිහට අර්ථ දක්වන්න පුළුවන්. 'බලාපොරොත්තු නොවන විදිහට ජීවත් වීම'වර්ණනා කිරීමක් කියල කෙනෙක් ට කියන්න පුළුවන්. තව කෙනෙක් කියයි 'ගොදුරු සොයා යන්න නියම කරන ක්‍රමවේදය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමක් කියල.' 'ගොදුර'කියන එකත් එක එක විදිහට අර්ථකථනය කරන්න පුළුවන්. 'සොඳුරු බව'ත් එක එක විදිහට අර්ථකථනය කරන්න පුළුවන්.

ඉන්දික යෝජනා කරන දේ හරියටම දන්නේ ඉන්දික. දැන් ඉන්දික අප අතර නෑ. ඒත් කවිය අයිති වෙන්නේ කියවන්නාට මිස කවියාට නෙවෙයි නම්, අපට කැමති විදිහට 'ගොදුරත්''ජීවිතයත්'අර්ථකථනය කරගන්න නිදහස තියෙනවා.

සුන්දරත්වයට අගයක් යෝජනා වෙනවා කියල මට හිතෙනවා (සම්මතය කෙසේ වෙතත්). මෙහෙම දේකුත් යෝජනා වෙනවා: කව්රු මොනවා කිව්වත් කල යුත්තේ තමන්ට රිසි දේ. පොදුවේ, පුළුල් විදිහට ගත්තහම ජීවත් වෙන්න ක්‍රම දෙයක් තියෙනවා කියල මට හිතෙනවා. 'මේ විදිහට හිටු'කියලා කියන ලෝකයකින් 'මේවා මොන ජීවිතද බං?'වගේ අවලාද අහන්න අකමැති නිසා ඒ කියන විදිහට ජීවත් වීම එක විදිහක්. ලෝකේ මොනවා කිව්වත්, බැන්නත්, අපහාස කෙරුවත්, 'මෝඩයා'කිව්වත්, 'මේවා මොන ජීවිත ද බං?'කියල ඇහුවත්, තමන්ට රිසි ආකාරයට ජීවත් වීම දෙවෙනි විදිහයි.

හරි විදිහ මොකද්ද කියල මම කියන්නේ නැහැ. එහෙම කියන්න මම දාර්ශනිකයෙක් නෙවෙයි. වෙනස් වීම අනිවාර්යයෙන්ම සුන්දරයි කියල කියන්නෙත් නැහැ. ඒ වුනාට වෙන කෙනෙක් ගේ ඇහැ පිනවනවට වඩා තමන් ට ම අවංක වෙන එක තුල මොකද්දෝ සුවඳක් තියෙනවා කියල හිතෙනවා මට.

නදීක ගුරුගේ ගෙන් දවසක් ඔහු සමග වැඩමුළුවකට සහභාගී වුන පිරිසක් ඉල්ලීමක් කෙරුව: 'උයිරේ සින්දුව කියන්න.' නදීක මෙහෙම උත්තරයක් දුන්න ලු: 'මම විඳින්නම්...උඹලා කැමතිනම් අහපල්ලා.'නදීක සින්දුව කිව්වේ නැහැ ලු. ගිටාරය වාදනය කරමින් 'උයිරේ'තනුව විසිල් කෙරුව ලු. කතාව කියපු කෙනා කිව්වේ 'පුදුම ලස්සනයි'කියල. අරමුණ වුනේ 'ලස්සන දෙයක් නිර්මාණය කිරීම'නෙවෙයි. විඳීම ම යි.

නදීක කරෙත් මකුළු දැල වෙනත් විදිහකට වියපු එක. නදීක දිහා බලල 'මොන ජීවිතයක් ද බං ඔය?'කියල කව්රුවත් කියන්නේ නැහැ. ඒත් තමන් ට කැමති විදිහට තමන්ට විඳින්න පුළුවන් විදිහට ජීවිත තනුව මුමුණන බොහෝ අයගෙන් ඔය ප්‍රශ්නය අහනවා. ඒකෙ මොකද්දෝ අවුලක් තියෙනවා කියල හිතෙනවා මට.

If a little boy was asked to write an essay with a heading such as ‘If I were a bird’ what would he write? Depends on the boy, his experiences, his hopes and his notions of magic, I suppose. Depending on the age he would fly to don’t-go places or to faraways parents do not or cannot take him. He could watch a cricket match without having to purchase a ticket or he could just watch the world go by.

Now if one were to ask a bird and the bird was able to communicate, we might get a different story. Depending on the bird we probably would get many stories, in fact. We would find out what bird-life is all about. And we might understand that canopy-world or tree-to-tree-world is not just different to ground-world but is nothing like anything we could ever imagine.

A boy writing an essay doesn’t have to worry about such things. It’s just nice to imagine you have wings. Flight is a beautiful thing to dream about. And therefore when you are asked what you would do if you had wings it’s easy to flap the wings of your imagination and visit splendid places and witness the unimaginable.

It’s different with adults. They know they don’t have wings. Sure, they also have the ability to imagine. They also soar, literally and metaphorically. But then again, there are those who don’t necessarily fly but are convinced they have a bird’s eye view of everything.

These are the know-alls. If that was all, it is still alright. The problem with the bird’s eye view is that from up there you tend to look down, literally and metaphorically, again. And there’s many ways to look down, just as there are many ways to look up.

When we look up, say from a hilltop on a cloudless night, we get a sense of the universe’s enormity. And if we have some notion of maps, in particular the size of the island in a world map, then we obtain a sense of proportions. How big the universe, how large the world, how we cannot hold in our arms our island and in relation to these ‘big things’ which are really very small compared to the universe, we understand how infinitely tiny we really are. That’s when we encounter humility.

It’s different when we look down, not from cloud and tree-top but from a place we believe we have flown up to, way above the multitude, so high that all people and all things look like dots or smaller. This is where we get tested. This is where we forget that if we can ‘fly’ so too can others, in their own way, using the wings they have. We can all of a sudden feel we are above it all, way higher than anyone else can even imagine. That’s where we encounter arrogance.

From that point, we see flaw. We think ‘he or she is small’ and we equate perceived smallness to things like weakness, inability, ignorance and stupidity. We forget, consequently, that however high we fly, we still know very little about the world, the universe and indeed ourselves.

We are not arahats. We are no saints. We are not all-knowing and all-seeing. The ‘loser’ or ‘bum’ that we in our arrogance so define could very well have an equal or better understanding of the human condition, although he or she may be less educated, less affluent or held less in regard. Flight has a way of blinding simply because of the fallacy of ‘better sight’.

And when you are ‘right up there’ or believe that’s where you are, you think it is your right to look down, to ridicule, to be condescending. We could call it bird-droppings. Nothing smart about it. Nothing all-knowing about it. Just some smelly stuff. Waste, they call it.

[Published in the Daily News, January 16, 2018]

We are a resilient nation and I’ve insisted on the point before. Sri Lanka is not a failed state but has signs of failing. That is not new either. The signs have been there at least as long as the moment J.R. Jayewardena brought in the Second Republican Constitution in 1978. Nineteen amendments later, all things considered, remedial measures have been few and far between and moreover taken the form of little more than patch-up.

Sri Lanka is resilient. We have suffered two insurrections over the past 50 years, bloody and bloodily put down, a thirty year long struggle to rid the country of a terrorist menace, debilitating natural disasters including the tsunami of 2004, government after government by crooks, for crooks and with crooks, veiled and not so veiled threats and their open and frilled execution by a belligerent neighbor and a lot of bullying at multilateral forums. Sri Lanka has not gone down the tubes. That’s a positive.

To get knocked down again and again but still being able to stand up, be defiant, deal with issues and smiles is a great thing. On the other hand what it also means is that there’s something or someone or many people who are ready to punch, trip and in other ways put you down.

We’ve heard it said before by those who claimed they would change things but then lamented about a pernicious culture that abides and inhibits and of course about officials who were intransigent and threw sand in the wheels. But where do such officials come from, how did this culture come into being and why does it persist?

It is hard to pin it down to one single factor. Political culture is a very vague thing. Does this ‘culture’ inhibit or is a significant element of it an almost pernicious tendency to be laid back? And so, similar to the dictum ‘people get the governments they deserve,’ are we to conclude that culture is something we’ve made and is but a reflection of our ability and disability? Is it all about institutions which acquire ‘a life of its own’ like certain futuristic extrapolations of technology that have human-made robots operating with wills of their own?

Karl Marx, in his celebrated essay ‘The Eighteenth Brumaire of Louis Bonapart,’ wrote this pithy line that may offer a window into this situation: ‘Men make their own history, but they do not make it as they please; they do not make it under self-selected circumstances, but under circumstances existing already, given and transmitted from the past.’

Pierre Bourdieu, the French Sociologist in his book ‘Outline of a Theory of Practice’ speaks of a dialectic relationship between structure and agency. He talks of ‘structured structures (structures structurées) that are predisposed to act as structuring structures (structures structurantes).’ It essentially echoes Marx’s notion. Marx’s focus was on the French coup of 1851 which resulted in Louis-Napoléon Bonaparte assuming dictatorial powers whereas Bourdieu’s is a more sophisticated discussion on theories of domination.

Systems are of course made of rules, regulations, enforcers and so on. They don’t cave in when someone shouts or someone objects. If objection is strong, the objectors many and if there’s perceived threat then systems (which, let us not forget, includes people, many of whom are conscious defenders or else defenders by virtue of simply using the system or endorsers on account of silence or acquiescence) rise to the occasion.

Take the example of public interest lawyer Nagananda Kodituwakku. His is a lone voice on behalf of every single citizen of this country, a voice that’s raised again and again to object to wrongdoing of all kinds from the seemingly most trivial to the downright scandalous. It is a brave voice because it speaks truths that make certain people uncomfortable, people who fall into the system-defenders category, knowingly or unknowingly.

And the defenders close ranks. It is as though they are convinced that if one bastion of the pernicious castle falls, the entire edifice will come down. Kodituwakku’s battering ram, then, needs to be destroyed. The gates have to be defended. And so we find key defenders of the judicial-element of the overall ‘system’ doing everything to thwart Kodituwakku, all to silence him. And the system is resourceful.

There are the ‘in-built’ mechanisms such as court holidays and delaying tactics. Then there’s the option of suspending his license. There’s of course always the white-vanning option. State Minister Sujeewa Senasinghe recently said at a campaign rally that the UNP (United National Party) ‘has still not resorted to thuggery but was prepared to do so if the situation so demanded.’ That’s the ‘system’ speaking on a specific matter; the system can also express itself more generally and move from threat to execution. Has been done a countless number of times here and abroad. It is happening now as it has happened for centuries.

Now what if there were a thousand Kodituwakkus or if there were thousands backing Kodituwakku? Will the system recoil in fear and collapse of its own accord or would it have to be brought down, one element at a time or several clusters of them to make it untenable?

The vote! Now that’s often enough been talked of as an option. But is it, really? We didn’t need to read Umberto Eco’s ‘The Name of the Rose’ to understand that the devil (treat the word as metaphor) often comes wearing the garb of the savior (treat this word also as a metaphor). We ‘give’ our vote, we vote for manifestos and we find our so-called representatives re-defining ‘mandates’. Democracy, for all its lovely notions, is often the source with which we are consumed by the powerful.

We get fooled by the process. We think we participate when in fact what happens is that we are made party to the processes that cheat us. Like credit cards. The moment we use them we set capital in motion. Many ardent socialists unwittingly buttress capitalism in this and other ways.

The same goes for ‘revolutions’. There’s euphoria. There is belief that things will change. But as the Eagles’ song puts it ‘things in this life (world) change very slowly if they ever change at all.’ Systems are that resilient.

All the more reason for being sober about change. All the more reason for exercising patience and fortitude. All the more reason to be like Nagananda Kodituwakku. All the more reason to think of taking resilience to the next level and to understand that this requires individuals to turn themselves into communities and for communities to value and nurture solidarity.

No one said it would be easy. Neither did anyone say it was impossible. It’s not a walk in a park and neither is it a walk on burning coals; but we need to walk and to paraphrase Faiz Ahmed Faiz, ‘if your feet bleed, then be assured that something will surely bloom in the desert simply because you are walking through it.’

That's being resilient too. And if we want a garden instead of a few flowers, then many must walk the desert.

රිචර්ඩ් බාක් ලියූ 'ජොනතන් ලිවිංස්ටන් සීගල්' (ජොනතන් ලිවිංස්ටන් නම් වූ මුහුදුලිහිණියා) මා විටින් විට කියවන අපූරු පොතක්. පොත් පිංචක්. තමා සොයා යාම යෝජනා කරන මේ පුංචි කතාව තුල මානය, සමූහය සහ සමූහයට අවනත වීම, සම්ප්‍රදායෙන් මිදීම, තරඟය, තරඟයට ඉහලින් ඉගිල යෑම, ඉගෙනගැනීම සහ උගැන්වීම යනාදී කාරණා සියුම් විදිහට බාක් විග්‍රහ කරනවා.

ඒ පොත කියෙව්වට පස්සේ රිචර්ඩ් බාක් ගේ වෙනත් පොත් කියවන්න හිතුන. ඉන් එකක අමුතුම දෙයක් බාක් යෝජනා කරනවා. පොතේ නම 'ඉලූෂන්ස්' (මායා). මතක හැටියට ඒ පොතේ මෙහෙම ලියවිලා තිබුනා:

"ඔබ ගේ සිතට වද දෙන ප්‍රශ්නයට පිළිතුර ඔබ ඉදිරිපිට ඇති පොතේ අහඹු පිටුවක සටහන් වී ඇත."

පොත යනු රූපකයක් නම් අදාළ ගැටළුවට පිළිතුර ඕනෑම දෙයක තියෙන්න ඕන. ඒ කියන්නේ අප ඉදිරිපිට තියෙන්නේ මලක් නම්, උත්තරය මල තුල නැත්තම් මලේ පාට වල නැත්තම් සුවඳේ නැත්තම් මල පිපිලද පරවෙලාද පරවෙමින් පවතිනවද කියන එක තුල තියෙන්න ඕන. මලක් වෙන්නම ඕන නැහැ. කෙනෙක් වෙන්න පුළුවන්. දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. සිතිවිල්ලක් වුනත් වෙන්න පුළුවන්. මේ හැම දෙයක් ම පොතක්. ඒ හැම එකක් දෙස අහඹු ලෙස බැලුවො (කල්පනා කලොත්) උත්තරයක් තියෙන්න ඕන.

සමහර ප්‍රශ්න බරපතලයි. සමහර ප්‍රශ්න සංකීර්ණයි. සමහර ඒවා සරලයි, විසඳගන්න පහසුයි. සමහර අවස්තාවලදී අපි දන්නේ ප්‍රශ්නයක් තියෙන බව විතරයි. අපූරුම දේ තමයි ප්‍රශ්නය හරියට විස්තර කරගන්න බැරිවුනත් විසඳුමක් හොයාගන්න පුළුවන් වීම.

මේ මොහොතේ මා ළඟ පොතක් තියෙනවා. පොතක්. රූපකයක් නෙවෙයි. පොතේ නම 'හයිට්ස් ඔෆ් මච්චු පිච්චු' ( මච්චු පිච්චු මුදුන්). පැබ්ලෝ නෙරූදා ගේ ප්‍රසිද්ධ කවි එකතුවක්. වත්මන් පීරු රටේ උරුබම්බා මිටියාවතට ඉහලින් ඇන්ඩියානු කඳු වැටියෙ පිහිටි ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරයට අයත් ආශ්චර්යමත් නිර්මාණයකි මච්චු පිච්චු. පොත ඇරුනේ 10 වන කවියටයි. එහි මේ පද කිහිපයටයි:

මච්චු පිච්චු,

තැබුවා ද ගලක් මත ගලක්

සහ එහි පාමුල වැරැහිලි ගොඩක්?

අඟුරු කැට මත අඟුරු කැට

සහ ඒ සියල්ල යට කඳුලක්?

ගින්නෙන් රත්තරන් දොවා

ඒ තුල වෙව්ලන

මහා ලේ බිඳුව?

ඔබ මිහිදන් කල වහලා වහා දිය!

යාචකයාගේ පිළුණු වූ පාන් පෙති

මුදාහරිනු මහපොළොවෙන්!

කවිය දිගයි. කවි දොළහ එක කවියක් හැටියටත් කියවන්න පුළුවන්. ඒත් මේ කොටස තුල නොදන්නා ප්‍රශ්ණයකට උත්තරයක් නම් ලැබුනා. ඉතින් ආයෙත් ප්‍රභූවරුන්ගේ 'නිමැවුම්'දිහා ඉස්සර විදිහට බලන්න පුළුවන් ද මට? ඉතිහාසකරුවා ගැන තිබුන ගෞරවය ට මොකද්දෝ වුනා වගේ දැනෙනවා. අලංකාරයට අහු නොවන මොනතරම් දේවල් තියෙනවද කියල හිතෙනවා. අහු නොවන නැත්තම් හිතා මතා ම අයින් කරන දේවල් තියෙනවා නම් ඒවා හංගුවේ කොතනද, ඉතිහාසකරුවා වංගු ගැහුවේ ඇයි, වංගු ගැහුවේ කොතනද, කොහොමද වගේ දේවල් අහන්න හිතෙනවා.

නෙරූදා මච්චු පිච්චු ව ගඩොලින් ගඩොල බිඳ දමලයි තියෙන්නේ. දැවැන්තකම, ප්‍රෞඩත්වය, පුරසාරම් වගේ දේවල් කවියෙන් කාව්‍යත්වයෙන් දියකරලයි තියෙන්නේ. මච්චු පිච්චුව තියෙන්නේ පීරු රටේ උරුබම්බා මිටියාවතට ඉහලින් ඇන්ඩියානු කඳු වැටියෙ ම ද කියල හිතන්න වෙනවා. එය ඉන්කා ශිෂ්ටාරයට අයත් නිමවුමක් ද නැද්ද කියල ප්‍රශ්න කරන්න සිද්ද වෙනවා. නෙරූදා කියන්නේ චිලී රටේ ඉපදුන කෙනෙක් ද, ලෝක පුරවැසියෙක් ද කියල අහන්න හිතෙනවා. නෙරූදා කියන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයෙක් නෙවෙයි ද කියලත් අහන්න හිතෙනවා.

හිතාගන්න බැරි, වචන ගලප්පලා අහන්න බැරි ප්‍රශ්නයක් තියෙන්න ඇති. රිචර්ඩ් බාක්‌ පුංචි උපායක් ඉගැන්නුවා. මම පොතක් දිග හැරියා. බාක් කිව්වා විදිහටම උත්තරයක් එතන තිබුනා. ජොනතන් ලිවිංස්ටන් කියන අමුතුම ජාතියේ මුහුදුලිහිණියා ගේ කතාවේ යෝජනා කරන්නේ මෙහෙම දෙයක්: 'සොයා යව, සොයා යව, ඈත අහසේ හුදෙකලාවේ ඔබට ඔබ හමුවන තුරු සොයා යව, සොයා යව!'

ලොකු පාඩම් සරල විදිහට තේරුම් කරලා දෙන්න සමත් අය අඩුයි. එක්කෙනෙක් රිචර්ඩ් බාක්‌. පැබ්ලෝ නෙරූදාත් ඒ වගේම ගුරුවරයෙක්. මම ශිෂ්‍යයෙක්, හොඳ ගුරුවරයින් ට සවන් දෙන.

[ජනවාරි 18 දා 'රැස'පුවත්පතේ පළ කරන ලද තීරු ලිපිය (මගේ ඇස අග)]

Fifty six years ago almost to the day a man was killed. Now that’s not news. Every single day thousands of people are killed. Thousands perish in war. Thousands die of curable diseases. It was like that back in 1961 as well.

But this murder was different. It has been referred to as the most important assassination of the 20th century. Patrice Lumumba was killed on the 17th of January 1961. This was seven months after he was elected as the first Prime Minister of independent Congo. He was 34 at the time.

In September he was deposed through a coup d’état by Joseph-Désiré Mobutu who proceeded to arrest him in December with logistical support from Belgium and the United States of America. Lumumba was first brutally beaten and tortured by Katangan and Belgian officers while President Moïse Tshombe (President of the State of Katanga that had newly declared independence) and his cabinet decided what to do with him. On the 17th of January, sometime after 10pm, Lumumba, along with two political associates, was lined up against a tree and shot. It is claimed that the Belgians and their counterparts later wished to get rid of the bodies, and did so by digging up and dismembering the corpses, then dissolving them in sulfuric acid while the bones were ground and scattered.

Efforts to get the UN to intervene and prevent all this failed. The UN Security Council of the time voted 8-2 against the pro-Lumumbaresolution. Several countries withdrew military contingents serving the UN in protest, including Ceylon. Secretary-General of the United Nations Dag Hammarskjöld was party to the crime that took place thereafter.

There’s a long and brutal history behind all this and a long and brutal history that followed the assassination. It’s not just Lumumba and it is not the the Congo. But that’s a different essay altogether. Well, a whole library of theses, rather.

The assassination horrified the world. There were demonstrations in many cities on all continents. in Yugoslavia, protesters sacked the Belgian embassy and confronted the police. In London, a crowd marched from Trafalgar Square to the Belgian embassy, where a letter of protest was delivered and where protesters clashed with police. In New York City, a demonstration at the United Nations Security Council turned violent and spilled over into the streets. There was also a demonstration in Kandy, organized by left-wing students of the University of Peradeniya. They marched to Kandy and attempted unsuccessfully to pull down the statue of Governor Henry Ward. They made speeches.

It was 16 years later that I first heard of Lumumba. The Daily News carried a picture. I can’t remember what exactly it was. Perhaps it was one of the statue being removed or else that of Madduma Bandara being put up in its place. Seeing this, my father, Gamini Seneviratne, related a story.

He told me about the protest. And he told me how ‘legends’ are born. He had been one of the students who took part in that march. He said that they tried to pull down the statue but the rope had snapped. However, he was known for awhile as the man who pulled down (not tried to pull down) the Ward Statue.

He went on to tell me about Patrice Lumumba and sketched for me the history. Then he shared with me a slogan they had shouted: මැරුවේ නමුත් ලුමුම්බාව මැරුණේ නෑ අප්රිකාව (meruve namuth lumumbaava, marune naha aprikaava, ‘although Lumumba was murdered, Africa did not die’).

That line, apparently, he had included in a poem which was later taken as an example of the direction in which Sinhala poetry ought to go by someone who wrote an article on the subject.

That’s what interests me right now. Taking down a statue is a symbolic act. Easy. Perhaps even necessary in the process of what some might call necessary exorcism. Makes sense only if other more pernicious processes are taken on and defeated though.

People are not statues. They are not taken down. They are silenced, enslaved and even murdered. Lumumba is still iconic. He still inspires. His murder was not the original sin in the Congo as some claim, but it is still as heinous as any committed in that country or elsewhere. He still inspires people in that country and in that continent and in fact in other parts of the world as well.

Africa did not die on account of that vile act that the worst perpetrators of human right violations in this world sanctioned and participated in.

Faiz Ahmed Faiz in a poem ‘We who were executed,’ dedicated to Ethel and Julius Rosenberg (legally murdered in the so-called ‘Land of the Free and Home of the Brave’) had something to say about these kinds of murders. Agha Shahid Ali’s translation has the following lines:

Holding up our sorrows as banners

new lovers will emerge

from the lanes where we were killed

and embark, in caravans, on those highways of desire.

It’s because of them that we shortened the distances of sorrow,

it’s because of them that we went out to make the world our own,

we who were murdered in the darkest lanes.

Or shot at night in an isolated spot just as Lumbumba was. Africa is not dead, but then one could also say ‘Perhaps Africa will die’ and if that’s a tragedy it will only be stopped because people like Patrice Lumumba stand up and because their assassinations inspire others to remember brutality, dream of better times and resist. And resist. And resist.

This, then, is a salute to a warrior who saw beyond both warrior and war, thereby differentiated himself from brutes who quickly forget what they are fighting for, and most importantly provided an example, a template and a dream worth pursuing.

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com. This article was first published in the Sunday Observer (January 21, 2018)

Last Saturday night the students of Nelu Adikari and Kapila Poogalaarachchi put on an amazing show. It was the second edition of ‘Miyesi Lamaa Tharaka,’ and came five years after the maiden concert. [for an account of the first show read'Miyesi Lama Tharaka: a "different reality" show']

It is not easy to manage over 300 children. There were more than a dozen items. The children sang and danced. They sang most of the songs but there were a few where well known artists accompanied them. For example the song “api sanasille…’ This was sung by Nelu’s brother Athula and Jananath Warakagoda, the renowned percussionist who has supported the excellent efforts of Nelu and Kapila to instill in children a love for all kinds of music.

‘Miyesi Lama Tharaka’ needs to be written about separately. This is about the man who wrote the lyrics and composed the melody of ‘api senasille.’

Bandula Nanayakkarawasam, one of the best and most productive of our contemporary lyricists who compered the show, had a story to tell.

‘This song was written by Senaka Batagoda. It was he who wrote “Api Kavuruda,” the song made popular by Sangeeth Wijesuriya and the band Wayo. Once I interviewed him for my programme “Rae Ira Paana.” We recorded him singing “Api Kavuruda.” As was the usual practice I made a CD and sent it to the radio station.

‘I rarely listen to my pre-recorded programmes. Senaka had listened. He called me. He was deeply distressed. He had a simple question: ඇයි මහත්තයෝ වතුර ඇදල ඇදල කලේ බින්දේ? (“Ai mahaththayo vathura adala adala kale binde?” or “Why did (you) break the earthenware pot after having drawn so much water?” [This is Senaka's original version]

‘Then he told me that the producer for reasons best known to him or her had replaced his version of the song with that of Wayo. I was as devastated.’

It’s not Wayo’s or Sangeeth’s fault of course. They acknowledge Batagoda in their videos. They have purchased copyrights as well. They have with visuals and other enhancement turned what some may call a ‘raw’ version into a hit. Producers know what’s best for the station, one could argue. However, at the end of the day, there’s an artist who created something special who is left feeling shorthanded. That’s not good.

The song, consequent to Bandula’s account, sounds different now. The title-question is even more philosophical now. The entire song is about people wondering who they are. Who are we? Who am I? These are the questions we don’t ask ourselves but seek an answer to nevertheless.

In a way, this is the question that Nelu and Kapila are seeking an answer to or rather want the children they teach to find an answer to. Parents send them to learn music, but they also learn history, heritage and culture. They learn something about humanity, about giving, sharing and the value of the collective. They acquire eyes to see the world and see through the world. They get exposed to roots, if that’s proxy for things like history and heritage, and they open their minds to the universe, if that’s proxy for things beautiful and sweet that are not necessarily wrought from our cultural soils.

So it’s about who we are and also about who we can become. It’s about what’s uniquely Sri Lankan and about the commonalities that pay little attention to national boundaries. It is about things that Senaka Batagoda sings about. Things that might at first cut appear to be casual observations about ordinary things but on closer examination are deeply philosophical.

Too often we re-define ourselves according to what we believe the world expects us to be. In the end we are not who we really our but someone else’s version inhabiting someone else’s version of our reality.

Lobo captures this in the song “Love me for what I am”:

I can't change any more

of what makes me be myself

And still have enough left

not to be somebody else

It’s not always a conscious decision. We are bombarded in multiple ways all the time with ‘be this!’ or ‘be that!’ We want inclusion, we don’t want to be left behind. So we go along and tell ourselves (by way of consolation) ‘this is what I want to do/be.’ We don’t often ask ourselves somewhere down the line, ‘who am I?’ or ‘what have I become?’

Senaka Batagoda felt short-changed. I like to think that he felt that cheated in the misrepresentation. He is not just the lyricist, but the lyrics. When he asks 'අපි කවුරුද?’ it’s a general question to a large collective he is a member of, but he clearly has a good idea of who he is. His songs are explorations of the dimensions of being and becoming.

I don’t know if he has had a conversation with Nelu and Kapila and I don’t know if the duo ever thought of that song seriously. But in this universe where the improbably announces presence, there’s a community that they are part of and that collective appears to be companions on a long journey. They walk to destinations that are probably clear to them. Their footprints are made for following.

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com.

සඳ, සඳ කැන්, සඳ රැස්, සඳ වතුර, සඳ සිසිල, ලා සඳ, අඩ සඳ, පුර සඳ, සරා සඳ. සඳ ගැන නම් කවි එමටයි. අම්මට දෙවෙනි වෙන්නේ සඳ කියලත් හිතෙනවා. ප්‍රේමය ගැන කියන්න ඕන නම් හඳේ එල්ලුනා නම් වැඩෙන් බාගයක් ගොඩ. ආදරේ වෙන්න ඕනෙමත් නැහැ. හුදෙකලා ව, කාන්සිය, නිදහස, අහිංසකත්වය, විරහ වගේ දේවල් ගැන කියන්න ඕනේ නම් හඳෙන් බිඳක් එකතු කරගන්නයි තියෙන්නේ. ඒ තරම් හඳ ප්‍රබලයි. සෞම්‍යයි. සුන්දරයි.

"අන්න බලන්න හඳ!"එහෙම කිව්වේ ලොකු දුව. දුවට ඒ වෙනකොට වයස අවුරුදු 13ක් විතර ඇති. කිව්වේ ඉංග්‍රීසියෙන්. සිංහලෙන් කිව්වනම් මහගම සේකර මතක් වෙන්න තිබුන. වාහනේ හිටියේ දුවල දෙන්නයි මමයි. අපි බැලුවා. ඇත්තටම ලස්සනයි. හඳයි වලාකුළුයි දැකලම නැති රටාවක. පිටපත් කරන්න බැරි තරමට ම ලස්සන කවියක් වගේ.

"ලස්සනයි." එච්චරයි කියන්න පුළුවන් වුනේ. දුවලා දෙන්නටම තේරුනා.

අපි තුන්දෙනා මොහොතකට නිහඬ වුනා. ඊට පස්සේ චූටි දුව මෙහෙම දෙයක් කිව්වා: "වලාකුළු නැති අහසක පුරහඳ පායලා තියෙද්දී මට හිතෙන්නේ හඳ කියන්නේ අහසේ තියෙන සිදුරක් කියලයි."

ඒ විදිහට හඳ ගැන හිතලම නැති නිසා කිසිම දෙයක් කියාගන්න බැරිවුනා. හිතන්න නම් දේවල් තිබුනා.

දන්න විද්‍යාව 'නෑ එහෙම නෙවෙයි'කියල ඒත්තු ගන්නන්න හැදුවට හිත හිතුවක්කාර වුනා.

ඔව්. පුර හඳ කියන්නේ අහසේ තියෙන සිදුරක්. ගුරුවරු අපට කියල දීල තියෙන්නේ බොරු. විශ්වයේ කවුරු හරි අටවලා තියෙන පියනකින් මේ සිදුර ටිකෙන් ටික වැහෙනවා. කිසිම එළියක් පේන්නේ නැති වෙනකන් වැහුනට පස්සේ ආයෙත් හෙමීට පියන පැත්තකට වෙනවා. මේකට මාසයක් ගතවෙනවා. එහෙම වෙන්න ඕන.

සඳ එලිය කියන්නේ පරාවර්තනය වුන සූර්යාලෝකය නෙවෙයි. අපි දන්නේ නැති ප්‍රභවයකින් අපි 'සඳ'කියල හඳුන් වන සිදුර තුලින් පිටවෙලා එන ආලෝකයකටයි අපි සඳ එලිය කියල කියන්නේ.

"සඳ-සිදුරෙන් එහා තියෙන විශ්වයේ මොන වගේ ලෝක ඇතිද?"මම මගෙන් ම ඇහුව.

ටික වෙලාවකට පස්සේ 'විද්‍යාව'මගේ හිතට වද දෙන්න පටන් ගත්ත. සඳ සිදුර ගැන හිතන එක එතනින් නැවතුනා. ඒත් සඳ කෙසේ වෙතත් හිතන විදිහ, දේවල් බාර ගන්න විදිහ ගැන කල්පනා කරන්න පටන් ගත්තා.

පෙනෙන දෙයින් බොහෝ දේවල් සැඟවිලා තිබුනත් මතුපිට විනිවිදින එක අමාරු නිසා නැත්තම් කිසිම දෙයක් සැඟවිලා නැත්තම් සඟවලා නැහැයි කියල හිතෙන නිසා නැත්තම් ඒ විදිහට හිතන්න පහසු නිසා ද ඉන් එහා දෙයක් තියෙන්න බැහැ කියල අපි හිතන්නේ? කියල තියෙන විදිහට ම ද දේවල් සිද්ද වෙන්නේ? කියල දුන්නේ ගුරුවරයෙක් නිසා ද වැඩිය හිතන්නේ නැතුව පිළිගන්නේ? පිළිගැනීමක් තියෙන කෙනෙක් කිව්වා නිසාද පිළිගන්නේ? පොතක තිබුන නිසා ද? හැමෝම කියන නිසා ද?

චූටි දුව කාලාම සුත්‍රය ගැන අහල නෑ. ඒ කාලේ එයාල අවුරුදු 11ක් විතර ඇති. ඒත් හඳ කියන්නේ මොකද්ද කියල දුවගේ ගුරුවරුන් කියල දෙන්න ඇති. චන්ද්‍රග්‍රහණ දුව දැකල තියෙනවා. ඒවා සිද්ද වෙන්නේ කොහොමද කියලත් එයා දැනගෙන ඉන්න ඇති. හඳ ගැන සින්දු අහල තියෙනවා කියලත් තියෙනවා. සේකර ලිව්වා 'අන්න බලන් සඳ'අහල ත් ඇති, කියලත් ඇති.

ඒ වුනාට වලාකුළු නැති අහසක පුරහඳ කියන්නේ සිදුරක් කියන සිතුවිල්ල ට එයාගේ හිතේ ඉඩක් තිබුනා. ඒකම කවියක්, මම ඊට කලින් අහලම නැති.

"මගේ ඇස අග"තීරුවේ තවත් ලිපි"

අහඹු පොතක අහඹු පිටුවක හමුවිය කවියක් අහඹුම නොවන
'මේවා මොන ජීවිත ද බං?'

There’s a word in Sinhala that is widely used for which there is no English equivalent. ‘Pevunaa’ is a word used by those who drink, mostly. Those who almost drowned also use the word to indicate that a certain amount of water was swallowed, clearly without intention to do so.

That’s the key here; lack of intention. Tipplers usually add a qualifier: ‘tikak’ or a small amount. So, if we take the claim literally, a small quantity of alcohol had got into their system without even the slightest desire or help on their part.

Inadvertently is a word that comes close, but it only suggests lack of planning. ‘Pevunaa,’ on the other hand suggests that the particular person had his or her mouth open and some alcohol fell into it. It’s not as though he or she tripped over a word as in the phrase ‘slip of the tongue.’ It’s more like getting wet in the rain.

It’s something like this that has happened under the yahapalana government.

The Central Bank was not tricked, it got tricked of its own accord. No, we are not talking about Arjuna Mahendran’s agency in the scam. It’s the building that robbed itself or allowed itself to be ransacked. And it was a ‘tikak’ matter if we go by the deliberate trivializing that the Prime Minister has indulged in since President Sirisena read out sections of the report submitted to him by the Commission of Inquiry he appointed. It was, if we are to believe Yahapalanists, a ‘tikak affair’ and even then it was of a ‘pevunaa’ kind of misdemeanor.

Arjuna Mahendran was not appointed as Central Bank Governor, he got appointed (almost as if no one appointed him, that he descended from the sky, literally and metaphorically). The Bank of Ceylon had no inkling that it was giving a massive loan to Arjun Aloysius’ company Perpetual Treasures. It happened. Just like that. Aloysius didn’t purchase a luxury apartment for the then Finance Minister Ravi Karunanayake; it got purchased. Karunanayake didn’t occupy it with his family; they walked into it in their sleep without any intention to do so. Sujeeva Senasinghe didn’t make dozens of calls to Aloysius after he wrote his book on the bond scam, the phone made the calls of its own accord.

The President and Prime Minister did not decide to dissolve Parliament just before the COPE report on the bond issue matter was released; Parliament dissolved itself.

The Attorney General did not, it follows, instruct his men not to grill the Prime Minister at the Bond Commission; they just lost their tongues and not due to any fault of their part either. The Attorney General did not sideline the most qualified personnel at his disposal in the matter of acting on the Bond Report; they sidelined themselves.

These are all little things or ‘tikak affairs’ and there was never an intention to do wrong. Tell yourself that. All the time. And see if you believe.

The President didn’t appoint his brother as Chairman, Telecom; the brother got appointed. The President didn’t take his son to the UN; Daham Sirisena was teleported to New York to his utter surprise and dismay. The President and Prime Minister didn’t accommodate in the national lists of their respective parties candidates who were rejected by the people; they woke up one morning and found that they were MPs.

It was not rank ignorance of global realities that prompted the Yahapalanists to badmouth China and grovel before the USA and it was not that they decided post-Brexit to look to the East (read as ‘China’); no, the earth started spinning the wrong way all of a sudden and they lost their bearings. Sorry, their bearings were made to be lost. Not by omission or commission, let us say, if all this sounds a bit confusing.

It’s not that Yahapalanists didn’t and don’t believe in Yahapalanaya; maybe Yahapalanaya didn’t believe in them. It’s not that they allowed Yahapalanaya to slip out of their fingers, but Yahapalanaya slipped out of its own accord (if it was in their hands in the first place, of course).

The issue is about responsibility and accountability. The outcome is clear. This Government cannot govern, doesn’t know how to govern and don’t care about governance. It’s as if they are claiming (without even the apologetic tone of the tippler) ‘pevunaa’ but the fact that stands out is intoxication. This means they can’t think straight, can’t walk straight and can’t get anything right.

So they might say that they didn’t want to make a kakistocracy and that they don’t know how they became kakistocratic, but kakistocracy is what we have right now. Just for those unfamiliar with the term kakistocracy refers to “a system of government which is run by the worst, least qualified, or most unscrupulous citizens.”

The question then for the citizen is whether or not they want to mirror their leaders. Do they want to say ‘we didn’t elect this government, the government got elected (by whoever) for us’? Well, they voted. Their votes didn’t ‘get cast of themselves.’ They will vote. Their votes won’t be cast for them.

The follow up question is simple: ‘do you want to strengthen kakistocrats and kakistocracy?’ Do you want to play ‘snug and dumb’ and offer apologetically at the end of it all some political equivalent of ‘pevunaa’ that is an insult to their citizenship?

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com. www.malindawords.blogspot.com

එකෝමත් එක කාලෙක බේබද්දෙක් හිටියා. බීම නිසාම විටින් විට ලෙඩ වුන මේ බේබද්දා ට හිතවත් දොස්තර මහත්තයෙක් හිටියා. ලෙඩ වෙලා දොස්තර ලඟට ගියහම දොස්තර මහත්තයා බේබද්දට හොඳට බැනල බෙහෙත් දෙනවා. ඊට පස්සේ එයා ටික කාලයක් නොබී ඉන්නවා. ආයෙත් බොනවා. ආයෙත් ලෙඩ වෙනවා. ආයෙත් දොස්තර යාළුවා බලන්න යනවා. බැනුම් අහනවා.

දවසක් මේ රටාව ඉවසන්නම බැරුව දොස්තර මෙහෙම කියනවා: 'ආයේ බීලා ලෙඩ වෙලා මෙහාට එන්න එපා!' බේබදු මිත්‍රයා ට මේක හොඳට වදිනවා. අවුරුද්දක් විතර නොබී ඉන්නවා. ඒත් එක දවසක් යාළුවෝ සෙට් වෙලා බොනවා. ලෙඩ වෙනවා. දොස්තර ගාවට යන්න වෙනවා.

'බිව්වා නේද?'දොස්තර යාළුවා සැරෙන් අහනවා.

'ටිකක් පෙවුනා,'බේබද්දා ලජ්ජාවෙන් වගේ මුමුණනවා.

'කවුද ඔය පොවන එකා?'දොස්තර තරහෙන් අහනවා.

බේබද්දා කතා නෑ.

මේ රටේ හැමෝම බොන්නේ නෑ. ඒත් බහුතරයකට පෙවෙනවා. වැරදි කරන්නේ නෑ; අත්වැරදීම් සිද්ද වෙනවා. සියල්ල සද්භාවයෙන්.

හොරකම් කරන්නේ නැහැ, හොරකම් වෙනවා. හොරු අල්ලන්නේ නැහැ නෙවෙයි, හොරු ඇල්ලෙන්නේ නැහැ. මිනී මරන්නේ නැහැ, මිනී මැරෙනවා. මහා බැංකුව කොල්ලකෑවේ නැහැ, කොල්ල කැවුනා. පාලනය කරන්නේ නැහැ නෙවෙයි, පාලනය වෙන්නේ නැහැ. මැතිවරණයේ දී අසාර්ථක වුන අය ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පාර්ලිමේන්තුවට යැව්වා නෙවෙයි, එයාලා ලැයිස්තුවට වැටුනා. ඊට පස්සේ පාර්ලිමේන්තුවට ගියා නෙවෙයි, යැවුනා. කට්අවුට් ගැහුවා නෙවෙයි, ගැහුනා. මල්ලිට රස්සාවක් දුන්න නෙවෙයි, එයාට රස්සාවක් ලැබුනා. පුතා සමග නිව් යෝක් ගියා නෙවෙයි, යැවුනා. වම යි කියන අය දක්ෂිනාංශික පක්ෂයක සාක්කුවට රිංගුවා නෙවෙයි, වැටුනා. සරසවියේ විප්ලවවාදීන් ප්‍රතිවාදීන් ට ගැහුවේ නෑ, එයාල ගුටි කෑවා.

කාවවත් අතුරුදහන් කෙරුවේ නැහැ; සමහට අය අතුරුදහන් වුනා. වාමාංශික වුනත් තමන්ගේ මතයට අවනත නොවන අය ඝාතනය කෙරුවේ නැහැ; එයාලා ඝාතනය වුනා.

තක්කඩිකම් කරනවා නෙවෙයි, කෙරෙනවා. අල්ලස් ගන්නේ නැහැ, අල්ලස් ගැනෙනවා. දූෂණය කෙරුවා නෙවෙයි, දූෂණය වුනා. කොන්ද කෙලින් කරන්න බැරි වුනා නෙවෙයි, කොන්ද ඇද වුනා. ඡන්ද නීති කැඩුවා නෙවෙයි, කැඩුනා. ඡන්දය දැම්මේ නැහැ, දැමුනා.

මොනතරම් සුන්දර රටක් ද මේක. මොන තරම් සුන්දර ජනතාවක් ද. කිසි වැරැද්දක් කරන්නේ නැහැ, වැරදි සිදුවෙනවා විතරයි. ඉබේටම වගේ. හරියට අර බේබද්දා බිව්වේ නැතිවුනාට එයාට අරක්කු පෙවුනා වගේ.

දේශපාලකයෝ සුදුම සුදුයි. මූනේ දැලි ගාගන්නේ නැහැ, ගෑවෙනවා. සරම උස්සන්නේ නැහැ, ඉස්සෙනවා. අඩි හප්පන්නේ නැහැ, හැප්පෙනවා. කුණුහරුප කියන්නේ නැහැ, කියවෙනවා. නිලධාරින් ගස් බඳින්නේ නැහැ, එයාල බැඳගන්නවා. දනගස්සන්නේ නැහැ, දැනගැස්සෙනවා. බොරු කියන්නේ නැහැ, බොරු කියවෙනවා. ගම කන්නේ නැහැ, කැවෙනවා.

අන්තිමට බලද්දී බොරු කියපු එකෙක් නැහැ. මැතිවරණ පොරොන්දු කඩ කරපු එකෙක් නැහැ. මහා බැංකුව මංකොල්ල කාපු එකෙක් නැහැ. උද්ඝෝෂකයින්ට බැටන් වලින් කඳුළු ගෑස් වලින් සංග්‍රහ කරපු එකෙක් නැහැ. ඥාතිට සංග්‍රහ කරපු එකෙක් නැහැ. රට පාලනය කරන එකෙක් නැහැ.

ඉන්නේ ගුටිකාපු උන්. ඉන්නේ ආර්ථිකය ගැට ගහ ගන්න බැරි උන්. ඉන්නේ පොලීසියෙන් ගුටි කාපු උන්. ඉන්නේ අහිංසකයෝ නෙවෙයි, එත් අසරණුන්.

නන්දා මාලිනී මීට සතවර්ෂ ගානකට විතර කලින් ගයපු සින්දුවක් මතක් වෙනවා. 'කුමක් ද මරණය?'කියන ප්‍රශ්නයට උත්තරයක් දෙන අතරේ මෙහෙමත් දෙයක් කියනවා:

කිරිපැණි පාගා තැඹිළි වතුර නා

පච්චවඩම් තිර හතක් මැදින්

ඇදුරන් වැඩලා අප ගැන අඬළා

සැපදුක් ඇසුකළ අප හැම ආතුරයෝ

කරන්නේ නැති ඒත් කෙරෙන, නොකරන්නේ නැති ඒත් නොකෙරෙන, කියන්නේ නැති ඒත් කියවෙන, නොකියන්නේ නැති ඒත් නොකියවෙන දේවල් තමයි වැඩි පුර පෙනෙන්නේ. හරියට 'පෙවෙනවා'වගේ. වස විස පොවන්න මහන්සි වෙන්න අවශ්‍ය නැහැ, පෙවෙන නිසා කොහොමත්.

අහන ප්‍රශ්නෙට උත්තරයක් දීල තියෙනවා: "අස්ථිර සුසුමක් නැවත නොගන්නට සුළඟට දන් දීමයි." ඊට පස්සේ මේ විදිහේ යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරනවා: "ඒ හිස් සුසුමට අරුතක් එක්කර මරණය උත්තම පූජාවක් කරමූ!" වැඩි හොඳට මෙහෙමත් කියනවා: "පෙරදිග මුතු ඇටයේ ඇටකටු මත ඇස් ඉස් මස් ලේ පුදමු සත්‍යයේ නාමයෙන්."

සත්‍යයේ නාමයෙන් කිව්වම බරයි. සීරියස්. ඒත් පොවන-පෙවෙන 'සත්‍යය'පසක් කරන්නත්, ඒ වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්නත් ඔය කියන විදිහට ඇස් ඉස් මස් ලේ පුදන්න ඕනම නෑ. ඇට කටු මත සැතපෙන්න ඕනෙත් නෑ.

'පෙවුනා'කියනවා වෙනුවට 'බිව්වා'කිව්වහම ඇති.

On the 26th of March, 1979, the Central Bank of Sri Lanka issued a new series of currency notes. It was called the ‘fauna and flora series’ and looked prettier than the previously issued notes which were in comparison sombre. Whereas the old notes felt heavier and seemed serious, these new notes were light and delightful in appearance. The notes featured fish, butterflies, lizards, birds, frogs, monkeys and reptiles in addition to trees, vines and flowers.

The new notes when they were first encountered were also fresh, naturally. It was exciting to see and touch them. My excitement was probably very visible. My father must have noticed. I don’t think he wanted to dampen my enthusiasm but perhaps he felt it was a moment to offer an insight to things and processes.

‘When the value of things depreciate, typically, they get embellished one way or another,’ he said. To illustrate he told me how he worked with several ministers and key officials in the United Front Government in his capacity as an officer of what was then called the Ceylon Administrative Service.

‘NM, Colvin, Leslie, Doric and I worked in one room and around a single table. And That’s where key policy decisions were made. That’s one way to do it. Start small and grow.’

‘NM’ was of course Dr N.M. Perera, Minister of Finance. Colvin R De Silva was the Minister of Plantation Industries and Constitutional Affiars. Leslie Goonewardena was the Minister of Communications and Transport. Doric De Souza was Colvin’s Permanent Secretary. My father, Gamini Seneviratne, was Secretary, Ministry of Plantation Industries.

What they did and what was later undone would make an interesting story, but let’s leave that for some other time, some other chronicler. What’s pertinent is embellishment. What’s pertinent is pretension.

There was less one could buy with those lovely currency notes than what you could have purchased with the less fancy ones a few years before. Of course there was less to buy in the 1970-1977 period. Rations helped people with low incomes survive. Inflation, anyway, is not easily controlled and one cannot really conclude that those who designed the notes or briefed the artist were determined to conceal ‘less value’ using pretty pictures.

Let’s leave such things aside and return to frill. I remember the 29th of April 1982. That’s when the new parliamentary designed by Geoffrey Bawa and constructed by a Japanese consortium was ceremoniously opened by the then President, J.R. Jayewardena. It was pretty. Just like those new currency notes. Prettier than the old Parliament at Galle Face which had been opened 52 years before by the then British Governor of Ceylon, Sir Herbert Stanley, and designed for the Legislative Council.

The old building was sober, seemed more robust. This new one was grand but somehow lacked the stature of the old Parliament building. Prettier, though. Frilled.

We all know that things weren’t that bad in April 1982. The referendum and presidential elections would be held in October and December that year.

That story is known, as is the story of July 1983, the killing of two university students in June 184, and of course the bloodbath towards the end of that decade.

Things weren’t bad, comparatively speaking, but they weren’t great. After all, there was the strike of July 1980. Sirimavo Bandaranaike was stripped of her civil rights the same year. The signs were there to be seen. If democracy was the word written on the wall, then it was getting erased. And who knows, erasure may have prompted an unconscious frilling in the form of a brand new Parliament, one might argue.

To be fair, the plans for that building were made long before 1982. Some, like NM and Colvin, did see the new constitution of 1978 and the creation of an all-powerful executive president as a constitutional measure made for authoritarianism. They saw dangers, therefore, to the democratic character of the state. The vast majority didn’t seem to mind. Ranasinghe Premadasa sought and obtained sanction from Parliament to construct a new building on the 12 acre island in Kotte on July 4, 1979. The new government was still basking in the post-election honeymoon period. In the eyes of the people they could do no wrong.

So we would have to think that the blueprint was predictive as per the theory of the inverse relationship between worth and appearance.

Politics is a wide canvas from which lots of examples can be drawn, but if we look around carefully we might be able to test the truth of the claim. What do we attach value to? Here are some descriptives that tell us about ourselves: bigger, taller, better, richer, faster and smarter. Worth is directly related to magnitude of one kind or another (or assumed to be so). That’s inflation of a different kind. The problem is that when the outer covering expands (or is packaged better) if there isn’t a corresponding qualitative enhancement of what’s within, it probably amounts to the frilling of emptiness.

Like those currency notes. We’ve moved past them. There are no more currency notes for two, five, ten or twenty rupees. We have moved from fauna and flora to historical and archaeological sites and from these to development. We’ve depicted heritage, culture and prosperity. We’ve even issued commemorative currency notes.

Are we better now than before on all counts? Nicer currency notes, yes. More wholesome lives? I am not sure.

Malinda Seneviratne is a freelance writer. malindasenevi@gmail.com.

Residual love keeps filling our skies

The battle for Sovereignty

ප්‍රේමයේ ඉතිරිය අප සතු වනු ඇත

Elders of the world relax, the kids are fine

Wilpattu is the 'National Question of the Day'

Wilpattu: missing the ecological wood for the communalist trees

පළාත් පාලන මැතිවරණය සහ විල්පත්තුව

පොහොට්ටු නම් පිපෙයි ජනතාව නම් හැකිලෙයි

Political pots and kettles in an all-black Parliament

එතකොට මෛත්‍රී බොරුද කිව්වේ?

'මේවා මොන ජීවිත ද බං?'

Bird’s eye views and bird-droppings

Resilient systems and a resilient citizenry

අහඹු පොතක අහඹු පිටුවක හමුවිය කවියක් අහඹුම නොවන

Patrice Lumumba did not die on January 17, 1961

Senaka Batagoda, tell us who we are!

සඳ ට නොලියු කවියක්

Do you want to strengthen Kakistocrats and the Kakistocracy?

බිව්වේ නෑ....ටිකක් පෙවුනා!

The frilling of emptiness